Tôi rất vui vì anh chị em đã chọn cho Hội nghị quốc tế này chủ đề: “Ký ức để xây dựng tương lai: Suy nghĩ và hành động vì cộng đồng”, trích dẫn trực tiếp số 116 của Thông điệp Fratelli Tutti. Thực ra, những từ này xuất phát từ một bài diễn văn dành cho các phong trào đại chúng vào năm 2014. Nhân dịp đó, tôi đã phát biểu rằng: “Liên đới là một từ không phải lúc nào cũng được đón nhận… Tuy nhiên, đó là một từ có ý nghĩa hơn là một cử chỉ hào phóng lẻ tẻ. Liên đới có nghĩa là suy nghĩ và hành động vì cộng đồng. Liên đới có nghĩa là ưu tiên cuộc sống của mọi người hơn là sự chiếm đoạt của cải bởi một số người. Liên đới cũng có nghĩa là đấu tranh chống lại những nguyên nhân mang tính cơ cấu của nghèo đói và bất bình đẳng; của sự thiếu việc làm, đất đai và nhà ở; và của sự từ chối các quyền lao động và xã hội. Liên đới có nghĩa là đương đầu với những tác động hủy diệt của đế chế tiền bạc: cưỡng bức di dời, di cư đau đớn, buôn người, ma túy, chiến tranh, bạo lực… Liên đới, hiểu theo nghĩa sâu sắc nhất, là một cách làm nên lịch sử”.

Tôi nhớ là – tôi đã đề cập đến tiền bạc – một đoạn trong Tin Mừng, khi Chúa Giêsu nói rằng không ai có thể làm tôi hai chủ: hoặc anh em phục vụ Thiên Chúa, hoặc anh em phục vụ – và tôi mong Chúa Giêsu nói: đó là ma quỷ, nhưng không phải, Chúa Giêsu không nói đó là "ma quỷ" – mà nói đó là "tiền bạc". Hoặc anh em phục vụ Thiên Chúa hoặc anh em phục vụ tiền bạc. Tệ hơn cả ma quỷ. Chúng ta phải tìm xem Chúa Giêsu muốn nói gì trong câu này: có một sứ điệp. Hoặc anh em phục vụ Chúa, hoặc anh em là đầy tớ của tiền bạc. Anh em không được tự do.

 

Hôm nay, khi nói chuyện với anh chị em và suy nghĩ về chủ đề mà anh chị em đã chọn, tôi muốn bổ sung thêm một điều mà tôi đã đọc được từ một luật gia vĩ đại người Ý, Paolo Grossi, người cũng từng là Chủ tịch của Tòa án Hiến pháp và đã qua đời năm ngoái. Ông khẳng định: “Cộng đồng luôn là đai an toàn đối với những người yếu thế, và cũng mang lại tiếng nói cho những ai không có tiếng nói của riêng mình” (Grammatiche del diritto, tr. 38).

Để cộng đồng thực sự trở thành một nơi mà những người yếu thế và không có tiếng nói cảm thấy được chào đón và lắng nghe, thì có lẽ mọi người đều cần đến bài tập mà chúng ta có thể gọi là “tạo không gian”. Mỗi người kéo “cái tôi” của mình lại một chút, và điều này cho phép người kia hiện diện. Nhưng để làm được điều này, nền tảng của cộng đồng cần phải là đạo lý của quà tặng chứ không phải đạo lý của sự trao đổi.

Theo nghĩa này, chúng ta có thể trích lời một nhà thơ Milan, Giampiero Neri, cũng vừa mới qua đời, như sau: “Người ta thường nói về một số người rằng, khi họ bước vào một căn phòng, họ lấp đầy cả căn phòng. Tôi nên mường tượng rằng khi rời đi, thì họ để lại một khoảng trống lớn. Thế nhưng, tôi có khuynh hướng nghĩ rằng những người để lại khoảng trống lớn lại là những người khiêm tốn, thầm lặng; chính những người chỉ chiếm một khoảng trống cần thiết, mới là những người khiến mình được yêu mến”.

 

Anh chị em thân mến, suy nghĩ và hành động vì cộng đồng có nghĩa là nhường chỗ cho người khác, là tưởng tượng và hành động cho một tương lai, nơi mỗi người có thể tìm thấy vị trí và có chỗ của mình trong thế giới. Một cộng đồng biết cách để mang lại tiếng nói cho những người không có tiếng nói là điều mà tất cả chúng ta cần.

Công việc quý giá của Tổ chức Centesimus Annus cũng có thể là: đóng góp vào suy nghĩ và hành động thúc đẩy sự phát triển của một cộng đồng trong đó chúng ta cùng nhau bước đi trên lộ trình của hòa bình.

Tôi ưu ái ban phép lành cho anh chị em và những người thân yêu của anh chị em. Xin anh chị em cũng cầu nguyện cho tôi. Xin cảm ơn.

Nt. Anna Ngọc Diệp, OP
Dòng Đa Minh Thánh Tâm
Chuyển ngữ từ: vatican.va (05. 06. 2023)