PHỤNG VỤ CHƯ THÁNH

Ngày 02 tháng 10

CÁC THIÊN THẦN HỘ THỦ

Sự hiện hữu của các Thiên thần là một tín điều đức tin đã được Giáo hội nhiều lần xác định, từ Công đồng Nicêa cho đến Công đồng Vaticanô I. Tất cả những gì liên quan đến các Thiên thần thuộc về một lãnh vực nghiên cứu riêng, gọi là Thiên thần học (angéologie). Các Giáo phụ và nhiều nhà thần học lớn đã đào sâu lãnh vực này, đặc biệt về đời sống thiêng liêng của các Thiên thần, coi đó là một chủ đề quan trọng trong Huấn quyền. Giáo hội khẳng định rằng: các Thiên thần là những thụ tạo hoàn toàn thiêng liêng, không có thân xác, bất tử và bất biến. Các Thiên thần chỉ tỏ mình ra khi cần thi hành sứ mạng được Thiên Chúa trao phó.

Các Thiên thần là ai và có bao nhiêu?

Từ “thiên thần” (ange) chỉ về những thụ tạo trên trời, rất gần gũi với Thiên Chúa. Trong Kinh thánh, từ này được nhắc đến khoảng 175 lần trong Tân ước và 300 lần trong Cựu ước. Các Thiên thần hợp thành đạo binh thiên quốc, được phân chia thành nhiều phẩm trật: các thần Kêrubim, Seraphim, các Bệ thần, Quản thần, Quyền thần, Dũng thần, Lãnh thần, Tổng lãnh Thiên thần và Thiên thần. Họ là thuần túy thiêng liêng, có trí khôn và ý chí, được coi như các sứ giả và thừa hành mệnh lệnh của Thiên Chúa. Chính vì thế, các Thiên thần thường xuất hiện trong những biến cố quan trọng của lịch sử cứu độ.

Công đồng Latêranô IV cũng xác tín như một chân lý đức tin rằng: Một số Thiên thần, do lạm dụng tự do của mình, đã sa ngã trong tội lỗi; tiêu biểu là Luxiphe, vị đẹp nhất trong các Thiên thần, nhưng vì kiêu ngạo chống lại Thiên Chúa, đã bị xua xuống hỏa ngục.

Giáo hội dạy rằng các phẩm Thiên thần được phân biệt theo nhiệm vụ và những đặc tính riêng: chẳng hạn, các thần Seraphim là những Thiên thần gần Thiên Chúa nhất, thường được mô tả với sắc đỏ, biểu tượng cho ngọn lửa tình yêu cháy bỏng; còn các thần Kêrubim thường được vẽ với đôi cánh đầy mắt, như cánh chim công (diễn tả sự hiểu biết và ánh sáng thiêng liêng).

Thiên thần Hộ thủ

Trong số những sứ mạng của các Thiên thần được Kinh thánh nhắc đến, có sứ mạng đồng hành với con người trên đường lành, và dâng lên Thiên Chúa những lời cầu nguyện cùng hy sinh của chúng ta. Đó chính là vai trò của Thiên thần Hộ thủ. Đây là một chân lý đức tin, nhưng ngày nay lại ít được nhấn mạnh trong lòng đạo đức bình dân, thường chỉ còn thấy nơi các bài giáo lý cho thiếu nhi.

Bên cạnh mỗi tín hữu đều có một Thiên thần Hộ thủ. Các ngài hiện diện âm thầm, đồng hành và hướng dẫn cho mỗi người suốt cuộc đời. Thiên thần Hộ thủ chính là người bạn đường, tấm gương sáng, và như một người anh lớn nâng đỡ chúng ta.

Qua nhiều thế kỷ, các Thiên thần, dù vô hình, đã được khắc họa bằng nhiều hình ảnh nghệ thuật thường thấy như trong tư thế thờ lạy trước nhan Thiên Chúa; hay trong dáng vẻ sầu khổ nơi các bức hoạ về cảnh tháo xác Chúa khỏi Thánh giá; cũng có khi hiện diện như những nhạc công trong hang đá giáng sinh, hoặc như những chiến sĩ can trường chống lại ma quỷ.

Nguồn gốc phụng vụ kính nhớ

Lễ nhớ các Thiên thần Hộ thủ được cử hành vào ngày 02 tháng 10, do Đức Giáo hoàng Clêmentê X thiết lập năm 1670. Trong khi đó, Giáo hội Chính Thống cử hành ngày lễ này vào ngày 11 tháng Giêng. Trước kia, lễ này được cử hành ngày 29 tháng 9 cùng với lễ kính ba Tổng lãnh Thiên thần Micael, Gabriel và Raphael; nhưng sau đó đã được tách riêng để kính nhớ đặc biệt các Thiên thần Hộ thủ, khởi đi từ Tây Ban Nha vào thế kỷ V, rồi mở rộng sang Bồ Đào Nha, Áo, và khắp Âu châu.

Thực ra, lòng sùng kính các Thiên thần đã có từ rất sớm, thậm chí trước cả lòng sùng kính các Thánh. Vào thời Trung cổ, việc tôn kính các Thiên thần được nuôi dưỡng mạnh mẽ nơi các ẩn sĩ sống đời cầu nguyện, thinh lặng, chiêm niệm và chỉ có sự hiện diện đồng hành của Thiên thần Hộ thủ.

Năm 2005, Quốc hội Ý đã chọn ngày 02 tháng 10 - lấy cảm hứng từ hình ảnh các Thiên thần Hộ thủ - để thiết lập ngày Ông Bà, như những “Thiên thần Hộ thủ” của gia đình.

“Lạy Thiên thần của Thiên Chúa, Đấng hằng giữ gìn con, nhờ lòng nhân lành Chúa trao phó, xin ngài đoái thương trong ngày (hoặc đêm) hôm nay, soi sáng, gìn giữ, hướng dẫn và cai quản con. Amen.”

Maria Hải Châu, SSS.

Chuyển ngữ từ: vaticannews.va/fr