Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo Thánh Gio-an (Ga 14,15-26) :

¹⁵”Nếu anh em yêu mến Thầy, anh em sẽ giữ các điều răn của Thầy. ¹⁶Thầy sẽ xin Chúa Cha và Người sẽ ban cho anh em một Đấng Bảo Trợ khác đến ở với anh em luôn mãi. ¹⁷Đó là Thần Khí sự thật, Đấng mà thế gian không thể đón nhận, vì thế gian không thấy và cũng chẳng biết Người. Còn anh em biết Người, vì Người luôn ở giữa anh em và ở trong anh em. ¹⁸Thầy sẽ không để anh em mồ côi. Thầy đến cùng anh em. ¹⁹Chẳng bao lâu nữa, thế gian sẽ không còn thấy Thầy. Phần anh em, anh em sẽ được thấy Thầy, vì Thầy sống và anh em cũng sẽ được sống. ²⁰Ngày đó, anh em sẽ biết rằng Thầy ở trong Cha Thầy, anh em ở trong Thầy, và Thầy ở trong anh em. ²¹Ai có và giữ các điều răn của Thầy, người ấy mới là kẻ yêu mến Thầy. Mà ai yêu mến Thầy, thì sẽ được Cha Thầy yêu mến. Thầy sẽ yêu mến người ấy, và sẽ tỏ mình ra cho người ấy.”

²²Ông Giu-đa, không phải Giu-đa Ít-ca-ri-ốt, nói với Đức Giê-su : “Thưa Thầy, tại sao Thầy phải tỏ mình ra cho chúng con, mà không tỏ mình ra cho thế gian ?” ²³Đức Giê-su đáp : “Ai yêu mến Thầy, thì sẽ giữ lời Thầy. Cha Thầy sẽ yêu mến người ấy. Cha Thầy và Thầy sẽ đến và ở lại với người ấy. ²⁴Ai không yêu mến Thầy, thì không giữ lời Thầy. Và lời anh em nghe đây không phải là của Thầy, nhưng là của Chúa Cha, Đấng đã sai Thầy. ²⁵Các điều đó, Thầy đã nói với anh em, đang khi còn ở với anh em. ²⁶Nhưng Đấng Bảo Trợ là Thánh Thần, Chúa Cha sẽ sai đến nhân danh Thầy, Đấng đó sẽ dạy anh em mọi điều và sẽ làm cho anh em nhớ lại mọi điều Thầy đã nói với anh em. 

Hôm nay, Hội Thánh mừng lễ Chúa Thánh Thần hiện xuống. Tin Mừng Gio-an nhắc lại lời Chúa Giê-su nói với các môn đệ : “Thầy sẽ xin Chúa Cha và Người sẽ ban cho anh em một Đấng Bảo Trợ khác đến ở với anh em luôn mãi. Đó là Thần Khí sự thật,…Người luôn ở giữa anh em và ở trong anh em”. Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu Danh của Ngôi Ba Thiên Chúa đã được Chúa Giê-su gọi là “Đấng Bảo Trợ”.

Đấng Bảo Trợ trong tiếng Hy-lạp là Παράκλητος. Về mặt từ nguyên, danh từ này có gốc động từ Hy-lạp ở dạng nguyên thể là παρακαλεῖν (parakalein), chứ không phải là gốc παρακαλέω ở chủ động cách. Như vậy, “parakalein” và “parakaleo” có khác biệt một chút về ý nghĩa trong tiếng Hy-lạp. Tân Ước sử dụng từ này vượt ra ngoài nghĩa đen là ‘gọi đến cạnh bên’ hay ‘triệu tập’, vì còn truyền tải những sắc thái ý nghĩa khác nữa, ví dụ như thúc giục hoặc khuyến khích ai đó hành động, với ý trợ giúp, hỗ trợ hành động, nhấn mạnh tầm quan trọng của các mối tương quan giữa các cá nhân, nêu bật sự khích lệ và hỗ trợ trong cộng đồng Ki-tô giáo tiên khởi.

Danh từ Parakletos xuất hiện năm lần trong Tân Ước :

Gio-an 14,16 : “Thầy sẽ xin Chúa Cha và Người sẽ ban cho anh em một Đấng Bảo Trợ khác đến ở với anh em luôn mãi”.

Gio-an 14,26 : “Đấng Bảo Trợ là Thánh Thần, Chúa Cha sẽ sai đến nhân danh Thầy, Đấng đó sẽ dạy anh em mọi điều và sẽ làm cho anh em nhớ lại mọi điều Thầy đã nói với anh em”.

Gio-an 15,26 : “Khi Đấng Bảo Trợ đến, Đấng mà Thầy sẽ sai đến với anh em từ nơi Chúa Cha, Người là Thần Khí sự thật phát xuất từ Chúa Cha, Người sẽ làm chứng về Thầy”.

Gio-an 16,7 : “Thật vậy, nếu Thầy không ra đi, Đấng Bảo Trợ sẽ không đến với anh em ; nhưng nếu Thầy đi, Thầy sẽ sai Đấng ấy đến với anh em”.

1 Gio-an 2,1 : “Hỡi anh em là những người con bé nhỏ của tôi, tôi viết cho anh em những điều này, để anh em đừng phạm tội. Nhưng nếu ai phạm tội, thì chúng ta có một Đấng Bảo Trợ trước mặt Chúa Cha : đó là Đức Giê-su Ki-tô, Đấng Công Chính”.

Rõ ràng, Đấng Bảo Trợ Paraklétos là một thuật ngữ mà thánh Gio-an là người duy nhất sử dụng, và không dễ gì phiên dịch cách đầy đủ, thế nên nhiều bản dịch vẫn giữ lại gốc Hy Lạp : Paracletus trong La-tinh, tiếng pháp là Paraclet, tiếng anh là Paraclete, và tiếng đức là Paraklet. Trong văn hóa Hy-lạp cổ đại, ‘paraklétos’ còn là người hỗ trợ pháp lý hoặc biện hộ (tương tự như luật sư hoặc cố vấn pháp lý thời nay), vì thế các Giáo phụ La-tinh như Tertullianô, Cyprianô thường diễn giải là Advocatus, Đấng Bào Chữa. Ngoài ra, Parakletos còn được hiểu là Đấng An ủi, cho dù ‘an ủi’ chỉ là một khía cạnh của Parakletos thôi.

Như vậy, danh từ Παράκλητος, Đấng Bảo Trợ, là Chúa Thánh Thần trong Ba Ngôi Thiên Chúa, được Ngôi Hai khẩn cầu đến bên cạnh chúng ta, để bảo vệ, hỗ trợ, cầu bầu, hướng dẫn các tín hữu trên hành trình đức tin, trong mọi hoàn cảnh. Παράκλητος trong các tác phẩm Gioan dùng để nói đến Chúa Thánh Thần nhưng đặc biệt cũng nói đến Chúa Giê-su. Vậy, vì sao Παράκλητος lại là Chúa Giê-su ? Vì trong Ga 14,15-17, Chúa Giê-su khẳng định : “Thầy sẽ xin Chúa Cha và Người sẽ ban cho anh em một Đấng Bảo Trợ khác đến ở với anh em luôn mãi. Đó là Thần Khí sự thật, Đấng mà thế gian không thể đón nhận, vì thế gian không thấy và cũng chẳng biết Người. Còn anh em biết Người, vì Người luôn ở giữa anh em và ở trong anh em”.

Chúa Giê-su hứa có một Đấng Bảo Trợ khácsẽđến, ngụ ý tự giới thiệu mình là Đấng Bảo Trợ, và sẽ có một Đấng Bảo Trợ “khác” nữa. ‘Khác’ trong tiếng Hy-lạp là allos -ἄλλος,có nghĩa là khác nhưng theo nghĩa ‘cùng một bản chất’ (chứ không phải heteros - ἕτερος, khác bản chất). Thánh Gio-an đã tinh tế sử dụng tính từ allosđể chỉ Đấng mà Chúa Cha sẽ sai đến, là Đấng có cùng một bản tính với Chúa Cha và Chúa Con. Do đó, Tin Mừng Gio-an cho biết có hai Đấng Bảo Trợ : Chúa Thánh Thần của Chúa Cha sai đến, và Chúa Giê-su Ki-tô vinh hiển ngự bên hữu Chúa Cha (x. 1 Ga 2,1).

Sau này, Giáo lý Hội Thánh Công giáo số 689 giải thích: “Đấng mà Chúa Cha đã sai đến trong tâm hồn chúng ta, Thần Khí của Người Con, Đấng ấy thật sự là Thiên Chúa. Là Đấng đồng bản thể với Chúa Cha và Chúa Con, Người không thể bị tách biệt khỏi Chúa Cha và Chúa Con, trong đời sống thâm sâu của Ba Ngôi cũng như trong hồng ân tình yêu của Ba Ngôi dành cho trần gian. Nhưng đức tin của Hội Thánh, khi tôn thờ Ba Ngôi Chí Thánh ban sự sống, đồng bản thể và không thể phân chia, cũng tuyên xưng sự phân biệt giữa các Ngôi Vị. Khi Chúa Cha sai Lời của Người đến, Người luôn sai Thần Khí của Người : một sứ vụ phối hợp trong đó Chúa Con và Chúa Thánh Thần được phân biệt, nhưng không thể tách biệt. Đức Kitô là hình ảnh hữu hình của Thiên Chúa vô hình, và chính Chúa Thánh Thần là Đấng mặc khải Đức Kitô” (GLCG 689).

“Chúa Cha sai Lời của Người đến, Người luôn sai Thần Khí của Người”. Trong Cựu Ước, từ ‘Thần Khí’ rûaḥ רוּחַ theo tiếng Hip-ri có nghĩa là hơi thở, sinh khí, gió, không khí, tinh thần. Và trong Tin Mừng Gio-an, Chúa Giê-su đã dùng hình ảnh khả giác “gió” để gợi ý cho ông Ni-cô-đê-mô hiểu được sự mới mẻ siêu việt của Đấng theo Ngôi Vị là Thần Khí, là Hơi Thở của Thiên Chúa : “Thật, tôi bảo thật ông : không ai có thể vào Nước Thiên Chúa, nếu không sinh ra bởi nước và Thần Khí. Cái bởi xác thịt sinh ra là xác thịt ; cái bởi Thần Khí sinh ra là thần khí. Ông đừng ngạc nhiên vì tôi đã nói : các ông cần phải được sinh ra một lần nữa bởi ơn trên. Gió muốn thổi đâu thì thổi ; ông nghe tiếng gió, nhưng không biết gió từ đâu đến và thổi đi đâu. Ai bởi Thần Khí mà sinh ra thì cũng vậy” (Ga 3,5-8).

Như vậy, Parakletos thường ám chỉ Chúa Thánh Thần trong ngôn ngữ thần học, nhưng Chúa Thánh Thần không phải là danh chính xác. “Chúa Thánh Thần” là danh xưng riêng của Đấng chúng ta phụng thờ và tôn vinh cùng với Chúa Cha và Chúa Con. Hội Thánh đã lãnh nhận danh xưng này từ Chúa Giê-su và tuyên xưng danh này trong bí tích Thánh Tẩy” (Mt 28,18-20 - GLCG 691-692). Trong ngôn ngữ Kinh Thánh, phụng vụ và thần học, các từ ‘Thánh’, ‘Thần’ chỉ thuộc tính thần linh chung cho Ba Ngôi Thiên Chúa, mà khi kết hợp hai từ ‘thánh thần’ trong tiếng Việt, thì trở thành cách nói đặc biệt chỉ Ngôi Vị của Chúa Thánh Thần, Đấng Bảo Trợ.

Theo kinh nghiệm lòng tin, thánh Gio-an trước hết đã khẳng định : “Chúng ta có một Đấng Bảo Trợ trước mặt Chúa Cha : đó là Đức Giê-su Ki-tô, Đấng Công Chính” (1Ga 2,1). Tiên vàn, Chúa Giê-su chính là Đấng Bảo Trợ. Danh xưng Parakletos đã ám chỉ một trong những sứ mạng mà chính Chúa Giê-su đã hoàn tất khi ở trần gian, đó là Người “được gọi đến” với các môn đệ, hiện diện giữa các môn đệ, dạy dỗ họ, để tất cả thấu hiểu được Lời Thiên Chúa mà sống và nhiệt thành loan truyền. Và đến khi bị triệu tập đến tòa án, nơi phải trả lẽ trước những cáo buộc của thế gian, thì các môn đệ Chúa Giê-su sẽ được Chúa Thánh Thần, Thần Khí sự thật phát xuất từ Chúa Cha soi sáng hướng dẫn với vai trò là Đấng Bảo Trợ, Đấng Bào Chữa.

Sách Công vụ Tông đồ kể lại : “Khi đến ngày lễ Ngũ Tuần, mọi người đang tề tựu ở một nơi, bỗng từ trời phát ra một tiếng động, như tiếng gió mạnh ùa vào đầy cả căn nhà, nơi họ đang tụ họp. Rồi họ thấy xuất hiện những hình lưỡi giống như lưỡi lửa tản ra đậu xuống từng người một” (Cv 2,1-3). Biến cố Chúa Thánh Thần hiện xuống được mô tả bằng những hình ảnh gợi lại biến cố Si-nai (tiếng gió mạnh, lưỡi lửa tản ra) để biểu thị rõ ràng rằng đây là một Si-nai mới, nghĩa là một biến cố thiết lập Dân Mới, một Dân kết ước với Thiên Chúa nhờ hy lễ độc nhất là Chúa Giê-su trên thập giá. Và điều mới lạ là kể từ nay, Giao ước không chỉ dành riêng cho một dân tộc được tuyển chọn, mà là cho cả nhân loại. Có thể tóm tắt bằng cách nói rằng, nếu Lễ Ngũ Tuần của người Do Thái tưởng niệm nguồn gốc của dân tộc Ít-ra-en được tuyển chọn trong Giao ước ký kết tại núi Si-nai, thì trong lễ Ngũ Tuần mà các Ki-tô hữu cử hành, Giáo hội Chúa Ki-tô đã được khai sinh, một Dân Mới của Thiên Chúa đã được hình thành khi “Thiên Chúa Cha ra tay uy quyền nâng Chúa Giê-su lên, trao cho Người Thánh Thần đã hứa, để Người đổ xuống” trên các tông đồ và môn đệ, những người đã tin và nhận sứ mạng làm chứng cho Người trên khắp cùng cõi đất (x. Cv 2,33).

Sự xuất hiện của Chúa Thánh Thần, Đấng Bảo Trợ, gắn liền với sự ra đi của Chúa Giê-su : “Thật vậy, nếu Thầy không ra đi, Đấng Bảo Trợ sẽ không đến với anh em ; nhưng nếu Thầy đi, Thầy sẽ sai Đấng ấy đến với anh em” (Ga 16,7). Như vậy, chúng ta hiểu rõ hơn rằng, khi Đấng Bảo Trợ đến, Người sẽ dẫn chúng ta đến cùng Chân Lý là chính Chúa Giê-su : “Khi nào Thần Khí sự thật đến, Người sẽ dẫn anh em tới sự thật toàn vẹn. Người sẽ không tự mình nói điều gì, nhưng tất cả những gì Người nghe, Người sẽ nói lại, và loan báo cho anh em biết những điều sẽ xảy đến. Người sẽ tôn vinh Thầy, vì Người sẽ lấy những gì là của Thầy mà loan báo cho anh em. Mọi sự Chúa Cha có đều là của Thầy. Vì thế, Thầy đã nói : Người lấy những gì là của Thầy mà loan báo cho anh em” (Ga 16, 13-14).

Thánh Thần đã ngự xuống trên các môn đệ. Ba Ngôi Thiên Chúa có quyền trên mọi dân tộc để đưa muôn dân tới sự sống và khai mở giao ước mới cho họ. Vì thế, các môn đệ dùng mọi thứ tiếng mà công bố Tin Mừng Phục sinh nhờ chính Chúa Thánh Thần hợp nhất muôn tâm hồn.

Thật vậy, thân xác của chúng ta đã được kết thành Hội Thánh duy nhất, để khỏi bị hư nát ; còn linh hồn thì nhờ Thần Khí mà được sống. Thần Khí Thiên Chúa ngự xuống trên Chúa Giê-su, và Chúa Giê-su lại ban cho Hội Thánh khi sai Thánh Thần như Đấng Bảo Trợ ngự xuống trên khắp thế gian, để chúng ta khỏi bị diệt vong và để ở đâu có kẻ gian ác tố cáo chúng ta thì ở đó chúng ta cũng có Đấng Bảo Trợ, Đấng Hằng hữu gìn giữ chúng ta trong mọi nơi mọi lúc.

Vì thế, vào dịp Lễ Ngũ Tuần, Chúa Thánh Thần đã ngự xuống trên các môn đệ, trở thành Đấng Bảo Trợ của Hội Thánh, nghĩa là Chúa Thánh Thần hiện diện mãi mãi với Hội Thánh, dạy dỗ và hướng dẫn mỗi người tín hữu thấu hiểu Ngôi Lời và bước trên đường Chân Lý.

Quyền năng của Đấng Bảo Trợ Giê-su và Đấng Bảo Trợ Thánh Thần luôn ngự trong tâm hồn chúng ta, giúp chúng ta đặt mình “sống theo Thần Khí”, nhờ đó chúng ta “sẽ không còn thỏa mãn đam mê của tính xác thịt nữa” (Gl 5,16), nhưng sẽ đón nhận được “hoa quả của Thần Khí là : bác ái, hoan lạc, bình an, nhẫn nhục, nhân hậu, từ tâm, trung tín, hiền hòa, tiết độ” (Gl 5,22-23) để tôn vinh Chúa Cha.

Cầu nguyện :

Lạy Chúa, Chúa đã cử Thánh Thần đến thánh hóa Giáo Hội ngay từ buổi sơ khai, và sai Giáo Hội đi rao giảng Tin Mừng cứu độ. Hôm nay khi mừng lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống, chúng con nài xin Chúa tiếp tục công trình Chúa đã thực hiện mà tuôn đổ ơn Chúa Thánh Thần cho mọi tín hữu trên khắp cùng thế giới. A-men.

Nữ tu Maria Lê Thị Thanh Nga - Dòng Đức Bà Nữ Kinh Sĩ Thánh Âu Tinh

Nhóm Phiên dịch Các Giờ Kinh Phụng vụ

Nguồn: tgpsaigon.net