BÀI SUY NIỆM LỄ THÁNH TÊRÊXA HÀI ĐỒNG GIÊSU

01/10

Thánh Têrêxa Hài Đồng Giêsu và con đường nên thánh trong thời  đại số

 ĐÔI NÉT CUỘC ĐỜI THÁNH TÊRÊXA HÀI ĐỒNG GIÊSU

Thánh Têrêxa Hài Đồng Giêsu sinh ngày 2 tháng giêng năm 1873 tại Alençon, nước Pháp. Ngài là con thứ chín của hai ông bà Louis Martin và Célie Guérin. Trước kia hai ông bà đã có ý nguyện dâng mình phục sự Chúa trong tu viện mà không thành. Bù lại, năm người con còn sống đều đã hiến thân theo đời sống tu trì. Khi mới lên bốn, Têrêxa đã mất mẹ, bà chết vì căn bệnh ung thư. Nhưng được sự dịu hiền của người cha đã bao bọc thánh nữ suốt quãng thời thơ ấu. Một buổi chiều, níu tay cha, Têrêxa chỉ nhìn lên trời mà nói:

- Cha ơi ! xem kìa, tên con đã được viết trên trời.

Dù còn nhỏ, Chị nhớ rằng mình đã không từ chối Chúa điều gì. Chị đã cố sửa tính cứng đầu, ích kỷ và hay thay đổi. Lúc lên mười, Chị ngã bệnh nặng. Nhưng Chị đã thấy tượng Đức Trinh Nữ mỉm cười với mình và cơn bệnh biến mất.

Têrêxa luôn nghĩ tới những sự trên trời, Chị nói rằng: Chúa Giêsu đã chết trên thánh giá để cứu rỗi các linh hồn, nhưng thật đáng buồn khi có rất nhiều người không đáp lại lời mời gọi của Chúa. Bởi thế, thánh nữ đã cầu nguyện và thống hối để đưa các linh hồn về trời.

         Từ nhỏ đã quyết nên thánh, Têrêxa muốn được sớm tận hiến cho Chúa. Mười lăm tuổi, Chị đã ước ao được gia nhập dòng kín. Không được phép, Chị hành hương đi Roma để xin phép Đức giáo hoàng, Đức Leo XIII đã chỉ trả lời: Nếu Chúa muốn. Đức giám mục Bayyeux đã cho phép Chị vào dòng ngay. Nơi đây đã có ba người chị của Têrêxa. Nhận được tên Têrêxa của Chúa Giêsu Hài Đồng, Ngày khấn dòng, Chị cầu nguyện : Ôi Chúa Giêsu, con xin ơn bình an và tình yêu vô bờ bến. Xin cho con được tử đạo trong lòng hay nơi thân xác, hay tốt hơn, được tử đạo cả hai.

         Chính nhờ " con đường thơ ấu tin tưởng và phó thác" mà thánh nữ đạt đến tuyệt đỉnh thánh thiện và hoàn tất ơn gọi sống tình yêu và đau khổ, Chị đã quyết không bỏ qua một hy sinh nhỏ bé nào. Chị đã chịu bề trên hiểu lầm và đối xử một cách nghiêm khắc, chịu giá lạnh và hy sinh liên tục, Chị bị trách mắng bất công, bị thử thách đủ loại, mà chỉ đáp lại bằng nụ cười.

            Một chị bạn làm bể chiếc bình, nhưng Chị bị la rầy mà Chị vẫn cúi đầu nhận lỗi. Một nữ tu già cần được sự giúp đỡ, Têrêxa tận tụy phục vụ bà và chỉ mỉm cười đáp lại những phiền trách của bà.

Người ta hỏi Chị : Chị nói thế nào là ở như một trẻ thơ trước mặt Chúa ?

Chị trả lời :  Là khiêm tốn đón chờ mọi sự bởi Chúa nhân lành, như một trẻ thơ chờ đón tất cả bởi tay cha nó. Mọi sự khác chẳng quan hệ gì.

Giáo thuyết rất đơn sơ, nhưng sâu sắc của Chị được nuôi dưỡng không ngừng bằng những suy ngắm và được trình bày trong cuốn TRUYỆN MỘT TÂM HỒN. Chị Ngài, mẹ ANÊ thời đó, đã truyền cho Chị viết lại những ý ức này. Sợ rằng việc này "làm phân tâm", nhưng vì vâng lời Chị đã thực hiện. Thế là chúng ta có được một sứ điệp khôn sánh về đức khiêm hạ, sức mạnh tình yêu và phó thác. Con người muốn bé nhỏ ấy lại có những ước muốn vô cùng. Con thấy mình có ơn gọi làm chiến sĩ, làm linh mục, làm tông đồ, làm tiến sĩ và chịu tử đạo.

Và Chị lại chỉ thực hiện những hy sinh nhỏ, được trở nên trong sáng bởi tình yêu.

Tháng 6 năm 1894, có triệu chứng đầu tiên thánh nữ bị bệnh lao. Dầu vậy, Chị vẫn tiếp tục các bổn phận và không tìm cách giảm bớt một công việc nào. Không hiểu biết, người ta trách Chị biếng nhác. Hơn nữa, Chị còn bị thử thách nặng nề trong tâm hồn. Ngập chìm trong tăm tối, Chị như bị mất đức tin, nhưng vẫn dũng cảm trung thành với Chúa.

Ngày 30 tháng 9 năm 1897, Chị qua đời tại phòng bệnh dòng kín Lisieux. Ngày 17 tháng 5 năm 1925, Chị được tôn vinh lên hàng các thánh.

  MỘT CON ĐƯỜNG NÊN THÁNH HỢP THỜI ĐẠI.

Từ xưa tới nay, người ta thường quan niệm rằng thánh nhân phải là một con người phi thường, một con người thực hiện được những gì vĩ đại và lớn lao: thánh Phaolô đi khắp đế quốc Rôma để loan báo Tin mừng, thánh Thomas Aquino viết những tác phẩm đồ sộ để ca tụng tình yêu Thiên Chúa, thánh Maria Goretti thà chết còn hơn là làm mất lòng Chúa,… Có thể nói, các thánh đều là những con người vĩ đại và làm được những công việc phi thường.

Thánh Têrêxa Hài đồng Giêsu thì không như vậy. Chị chỉ là một chị nữ tu dòng Kín suốt ngày giam mình trong bốn bức tường đan viện và chỉ làm những công việc rất tầm thường trong cộng đoàn như thêu thùa, may vá, bếp núc.... Thế nhưng, nhờ thực hành con đường thơ ấu thiêng liêng mà chị đã đạt đến đỉnh trọn lành, đã nên thánh và ngày nay, con đường bé nhỏ ấy vẫn rất hợp thời để sống thánh và nên thánh. Vậy đâu là những nét nổi bật trên con đường thơ ấu thiêng liêng của thánh Têrêxa Hài đồng Giêsu?

1. Không có những việc hãm mình khác thường

Nhiều người vẫn có ý nghĩ sai lầm rằng muốn đạt tới đỉnh cao thánh thiện thì cần phải có những việc hãm mình và hành xác phi thường. Theo họ, đấng thánh là người không ăn, không uống, không ngủ; là người làm kiệt quệ sức khỏe bằng những đêm thức trắng, và đủ mọi thứ hành xác khác, là người “bắt thân xác làm nô lệ để phục vụ cho sự sống của linh hồn”.

Thánh Têrêxa khi vào Dòng Cát minh cũng mong ước thực hiện những việc hãm mình này. Không thỏa lòng với những công việc khổ hạnh theo luật định mà lắm khi vì thực hiện mà chị đã đổ cả máu ra, chị còn luôn mang trên ngực một thánh giá có mũi kim nhọn. Thế nhưng vì không chịu nổi, chị ngã bệnh sớm. Khi đó, chị nhận ra rằng những việc hành xác quá mạnh không dành cho mình. Thế rồi, trong kinh nghiệm và trong chính sự bất lực của mình, thánh nữ đã khôn ngoan nhìn thấy Thiên ý quan phòng muốn dẫn đưa mình đến sự thánh thiện theo một con đường khác. Chị  nói với chị mình:“Ma quỷ thường hay đánh lừa những linh hồn quảng đại bằng cách thúc đẩy họ bước vào những hy sinh thái quá, vừa làm hại sức khỏe, vừa khiến họ không thể chu toàn bổn phận được, đồng thời lại lấy đó làm tự mãn.”Vì thế, chị đã bỏ không thực hành những kiểu hãm mình khắc nghiệt đó.

Tuy nhiên, ta chớ nghĩ rằng việc hy sinh, hãm mình không cần thiết đối với những ai muốn nên thánh bằng Con đường thơ ấu. Trái lại, việc từ bỏ mình hoàn toàn ngay cả trong những việc nhỏ nhặt là điều tuyệt đối cần thiết cho mọi người bước theo đường thơ ấu thiêng liêng. Những việc hãm mình thông thường này sẽ thay thế cho những việc hãm mình hành xác phi thường kia.

Giáo hội đã phong thánh cho chị, nghĩa là Giáo hội đã chính thức thừa nhận tính đúng đắn trong giáo thuyết và đường lối của chị. Hơn nữa, qua việc tuyên phong là Tiến sĩ Hội thánh, Giáo hội đã mặc nhiên bảo đảm lối sống khổ hạnh mới mẻ gồm những việc hi sinh nhỏ mọn này cũng là con đường nên thánh đích thực, không kém những con đương khổ hạnh phi thường khác.

2. Không có những đặc sủng siêu nhiên khác thường

Một điều khác cũng rất mới lạ trong con đường thơ ấu thiêng liêng của Chị là không có những đặc sủng siêu nhiên. Trong hạnh các thánh, ta thấy các thánh được mô tả có rất nhiều đặc ân: xuất thần, thị kiến, mạc khải, in dấu thánh, chữa bệnh, trừ quỷ… Thế nhưng nơi thánh Têrêxa Hài đồng Giêsu hầu như không có những đặc sủng này : Cuộc đời của thánh nữ diễn ra rất đơn sơ và bình thường. Chị chỉ nổi danh sau khi qua đời và khi tác phẩm Truyện Một Tâm Hồn của chị được xuất bản.

3. Không có phương pháp cầu nguyện khác thường

Một đặc điểm mới lạ khác trong Con đường thơ ấu thiêng liêng của thánh Têrêxa Hài đồng Giêsu là không có một phương pháp cầu nguyện rõ ràng gồm có bao nhiêu bước, bao nhiêu giai đoạn, và trong mỗi giai đọan phải làm những gì như của thánh Têrêxa Avilla hay thánh Inhaxio Loyola. Đối với tinh thần thơ ấu, việc hệ thống hóa đời sống tâm linh hoặc đòi buộc một phương pháp khắt khe về bất cứ phương diện nào là điều hoàn toàn không phù hợp, nhất là việc cầu nguyện phải được thực hiện một cách tự nhiên như sự hô hấp của tình yêu, của lòng mến, như một công việc tự phát đơn sơ và chân thành.

Ngay từ thời thơ ấu khi đi dạo với ba trong vườn, thánh Têrêxa đã biết tìm những nơi thanh vắng để hướng lòng về Chúa. Chị viết: “Bấy giờ tư tưởng con trở nên thâm trầm, mặc dù chưa biết nguyện ngắm là gì, linh hồn con cũng đã chìm đắm trong sự cầu nguyện thực sự.” Chị còn nói thêm: “Tôi làm như một đứa bé không biết đọc. Tôi nói với Chúa cách đơn sơ điều tôi muốn nói với Người và Người nghe tôi.” Đó cũng chính là cách tiếp xúc tự nhiên và thân mật của đứa con nhỏ nói với người cha yêu dấu của mình. Chị nhấn mạnh việc cầu nguyện phải phát xuất từ lòng mến thiết tha với Thiên Chúa:“Cầu nguyện là một cơn lòng sốt sắng, một cái nhìn thẳng lên trời, một tiếng thờ than của lòng tri ân và trìu mến giữa cơn thử thách gian nan cũng như lúc tràn ngập niềm vui sướng; là một việc cao cả, siêu nhiên, mở rộng tâm hồn để được kết hiệp với Chúa cách chí thiết.”

4. Không có những công việc nổi tiếng khác thường

Một đặc điểm lớn khác để xác định Con đường thơ ấu thiêng liêng là không có những công việc hiển hách, không có những công trình vĩ đại. Ta thấy các thánh thời xưa thường có những công trình thật vĩ đại: thánh Phanxicô Xaviê đã đi đến tận miền châu Á xa xôi để loan báo Tin mừng, thánh Augustino đã viết hàng trăm tác phẩm các loại,… Có thể nói, cuộc đời các thánh luôn gắn liền với những công việc lớn lao, vĩ đại.

Trái lại, thánh Têrêxa Hài đồng Giêsu thì không có những điều này. Tại tòa án phong thánh, những công việc mà ngài đã làm cũng chỉ vỏn vẹn trong một trang giấy, và chỉ là những việc rất tầm thường: coi phòng khách, phòng ăn, nhà giặt và giữ cửa. Việc đáng kể nhất của chị cũng chỉ là phụ tá trông coi ba hay bốn Tập sinh. “Thánh Têrêxa đã đến, đã sống, đã đau yếu và đã chết” như một chị trong đan viện Lisieux nhận xét, ngoài ra, chị có làm gì khác thường đâu!

Thế nhưng qua chị ,“Thiên Chúa muốn nhắc cho thế giới đầy hám danh hám lợi ngày nay rằng: Sự cao thượng đích thực không cốt hệ tại vẻ hào nhoáng bên ngoài nhưng cốt tại lòng trung tín và sốt mến khi thực hiện công việc, kể cả những việc thậm chí rất nhỏ bé và tầm thường”

Có thể nói, cả cuộc đời của chị chẳng có một công trình nổi tiếng đáng nhớ nào. Cuộc sống quá bình thường và âm thầm, đến nỗi ngay cả khi cha Thomas Nimmo Taylor đến tu viện vào năm 1903 gặp Mẹ bề trên Marie de Gonzague để xin phong thánh cho chị thì mẹ rất do dự và cho rằng nếu phong thánh cho Têrêxa thì còn có bao nhiêu nữ tu nữa cũng sẽ phải được phong thánh. “Cơn bão táp vinh quang”chỉ thực sự bùng lên khi các tác phẩm của ngài được xuất bản và các phép lạ được công bố ngày càng nhiều sau này.

Con đường thơ ấu thiêng liêng dường như đã bỏ qua hết những điều thường có trong việc nên thánh: không có những việc phạt xác lạ thường, không có những đặc ân kỳ lạ, không có phương pháp cầu nguyện rõ ràng và cũng không có những công trình hiển hách. Đây quả là cách thức nên thánh mới mẻ.

NHƯNG MỘT CON NGƯỜI ĐƠN SƠ, KHIÊM NHƯỜNG.

Con đường thơ ấu thiêng liêng là con đường nên thánh, là cách thức thánh hóa bản thân của thánh Têrêxa Hài đồng Giêsu. Chị nhìn mình như một trẻ thơ bé bỏng, yếu đuối và bất lực; đồng thời hướng lên Thiên Chúa như người cha nhân hậu từ bi và giàu lòng xót thương. Từ cái nhìn này, chị đã sống triệt để tinh thần đơn sơ, tin tưởng, phó thác và yêu mến hết lòng trong tình yêu thương quan phòng của Thiên Chúa là Cha.

Đơn sơ là một đức tính quý báu trong bước đường thơ ấu thiêng liêng của thánh Têrêxa. Chị giải thích sự đơn sơ như sau: “Có sao sống vậy và hướng thẳng về Chúa, đừng gắng sức quá độ và đừng tỏ vẻ kiểu cách. Đối với những tâm hồn đơn sơ không cần có những phương thế phức tạp”. Với tâm hồn đơn sơ tột bậc đó, chị bày tỏ: “Trên đường thơ bé của tôi chỉ có những việc rất tầm thường. Tôi làm các công việc mà các tâm hồn thơ bé có thể làm.”

Thánh nữ không thích những gì cầu kỳ, phức tạp và kiểu cách. Nếp sống của chị luôn ánh lên sự trong sáng, thành thực và tự nhiên. Quả thật, chị ăn nói và tiếp xúc với mọi người rất đơn sơ và giản dị. Cha M. Philipon. OP, một thần học gia nổi tiếng, khi nghiên cứu cuộc đời của chị đã phải thốt lên: “Trong cuộc đời của chị, tính đơn sơ là cả một khoản luật.” Một ngày kia, ngài bị bệnh nằm ở Nhà liệt. Người ta xin ngài giải thích đôi điều về tình trạng của mình cho bác sĩ, chị trả lời: “Ôi thưa Mẹ, con không làm cách đó. Con chỉ thích đơn sơ. Nếu làm ngược lại, con kinh sợ lắm.” Vì vậy, đa số chị em trong Dòng không hề biết đến sự anh hùng của chị trên đường nhân đức. Sau này, mẹ Agnes đã thú nhận như sau: “Không bao giờ tôi có thể đoán được rằng một ngày kia có vấn đề phong thánh cho một chị dòng sống quá bình thường như vậy.” Cuộc đời thánh Têrêxa là như vậy đó: đơn sơ đến độ tầm thường không ai nhận ra. Đó là một vị đại thánh mà chỉ sau khi chết, người ta mới thấy được chí khí anh hùng của chị qua bao phép lạ cả thể khiến cả thế giới phải ngạc nhiên và thán phục.

Khiêm nhường là nền tảng của sự thánh thiện. Thánh Têrêxa cũng vậy. Chị cũng rất đề cao đức khiêm nhường.

 VÀ TRÊN HẾT, GIỮA LÒNG GIÁO HỘI CON XIN LÀ TÌNH YÊU

Nét nổi bật nhất nơi thánh Têrêxa Hài đồng Giêsu chính là tình yêu, một tình yêu nồng cháy, tha thiết nhưng cũng rất đơn sơ, chân thành và vô vị lợi. Chỉ sống trên trần gian vỏn vẹn 24 năm nhưng thánh nữ đã dành mọi giây phút cuộc đời cho tình yêu. Một chị Nhà tập kể lại rằng: “Trong mọi trường hợp, thánh Têrêxa luôn làm như thế. Chị biết thánh hóa mọi hoạt động, ngay cả những việc nhỏ bé nhất thành những hành vi của tình yêu.”

Từng giây, từng phút, Chị đã sống yêu thương. Yêu là nếp sống của chị. Với tình yêu, chị đã thăng hoa cuộc đời của mình thành một “bài ca tình yêu bất tận” bay tới đỉnh trọn lành.

a. Yêu Chúa

Yêu Chúa trong mọi giây phút cuộc đời

Khi còn nhỏ, thánh nữ đã rất say mê học Giáo lý và xuất sắc đến nỗi cha giáo đã tặng ngài danh hiệu Tiến sĩ tí hon. Chị luôn hướng trọn tâm trí về Chúa, dù trên đồng cỏ hay trong nhà nguyện, khi bệnh tật cũng như lúc an vui, Chị luôn nghĩ về Chúa. Chị đã sung sướng diễn tả: “Con tưởng không bao giờ ba phút trôi qua mà con không nghĩ tới Chúa nhân lành.” Càng lớn lên, tình yêu Chúa càng bộc lộ rõ rệt nơi chị. Đối với chị, tình yêu Chúa chính là khuôn vàng thước ngọc trong cuộc sống và là lẽ sống của chị, như chị đã từng nói với Chúa Giêsu trong ngày rước lễ lần đầu: “Con yêu Chúa. Con mãi mãi hiến mình con cho Chúa.”

b. Yêu người

 Yêu người với cả con tim và khối óc

Yêu Chúa nồng nàn nên thánh nhân cũng yêu người tha thiết. Tha nhân là hình ảnh của Thiên Chúa, là chi thể trong cùng một thân thể huyền nhiệm là Giáo hội của Chúa Kitô. Vì vậy, với tình yêu Chúa dồi dào, chị cũng yêu tha nhân thật quảng đại, tế nhị, hiền dịu và vô vị lợi.

Trong Dòng, một nữ tu kia “có biệt tài” làm phật lòng ngài trong mọi sự, khiến ngài có ác cảm tự nhiên trong lòng. Nhưng với tinh thần trìu mến, với vẻ hiền hòa âu yếm, chị đã đối xử với chị ấy hết sức tốt đẹp làm cho chị tưởng mình là bạn tâm giao. Với một tình yêu dịu dàng, Chị đã khuyên các tập sinh của mình rằng để khỏi sa ngã, ta hãy làm cho tâm hồn mình dịu hiền trước. Người ta quả quyết rằng thánh nữ không bao giờ tỏ vẻ buồn bực, khó chịu đối với những chị em đến làm phiền mình.

Sau hết, với một tình yêu vô vị lợi, Chị đã luôn tự quên mình để chỉ nghĩ đến lợi ích của kẻ khác. Mọi người đều công nhận rằng Têrêxa không bao giờ nghĩ đến mình trước khi nghĩ đến chị em. Chị luôn dành quyền lợi ưu tiên cho các chị em trong tinh thần nhường nhịn chân thành. Do đó, chị đã căn dặn các Tập sinh của mình hãy thực hành bác ái bằng cách mua vui cho chị em khác hơn là cho chính bản thân mình. Thậm chí, tình yêu thương lớn lao dành cho chị em đã thúc đẩy chị thốt lên rằng: “Khi các chị bị cám dỗ chống lại ai, dù có tức giận đi nữa, phương thế tốt nhất để lấy lại bình an là cầu nguyện cho người ấy.”

Lời kết

Có một câu ngạn ngữ đã nói rằng: “ nếu bạn không  trở thành ngôi sao sáng trên bầu trời, thì ít ra bạn hãy trở thành ngôi sao sáng trong ngôi nhà của bạn”. Một vài suy niệm về cuộc đời và con đường nên thánh của Thánh Têrêxa Hài Đồng Giêsu trong ngày lễ kính ngài, giúp mỗi người chúng ta có một cái nhìn sâu xa hơn về con đường nên thánh của những con người bình thường, nhưng đã trở thành những vị thánh lừng danh trong Giáo Hội, bằng con đường đơn sơ, phó thác. Xin Thánh Têrêxa Hài Đồng Giêsu cầu bầu cùng Chúa cho mỗi người chúng ta, biết noi gương ngài, sống chu toàn với những công việc hằng ngày Chúa trao, biết thánh hóa những gì là nhỏ bé nhất trong cuộc sống, để kết thành những đóa hoa dâng lên Chúa như thánh nữ đã làm khi còn sống ở trần gian.

                                                 Linh mục Giuse Phan Cảnh

ĐCV Thánh Phaolo Lê Bảo Tịnh Thanh Hóa