DƯỠNG KHÍ THIÊNG LIÊNG ĐỂ HỘI THÁNH SỐNG ĐỘNG

Tác giả: Joseph Lee

Như con người không thể sống nếu thiếu hơi thở, Hội Thánh cũng không thể tồn tại nếu thiếu dưỡng khí thiêng liêng. Đây không chỉ là một hình ảnh so sánh, nhưng là một thực tại mầu nhiệm: Lời Chúa, đời sống cầu nguyện, các bí tích và hơi thở của Chúa Thánh Thần chính là dòng dưỡng khí nuôi Hội Thánh. Chính những nguồn sinh lực ấy giúp Hội Thánh lớn lên trong hiệp thông, vững vàng trong thử thách và chiếu tỏa ánh sáng Tin Mừng giữa thế giới. Khi mỗi tín hữu và mục tử biết hít thở bằng sinh khí của Chúa Thánh Thần, Hội Thánh sẽ không ngừng được canh tân, tươi mới và bừng sáng như dấu chỉ sống động của Nước Trời.

1. Con người cần hơi thở cho cả xác lẫn hồn

Thân xác không thể sống thiếu dưỡng khí. Nhưng còn một thứ dưỡng khí khẩn thiết hơn: dưỡng khí cho linh hồn. Con người không chỉ là xác thịt, mà còn mang chiều kích thiêng liêng. Cơm bánh nuôi sống thân xác, còn cầu nguyện, Lời Chúa, các bí tích và sự hiệp thông với Thiên Chúa là nguồn ân thiêng nuôi dưỡng linh hồn. Khi thiếu nguồn sống ấy, đời sống mất quân bình, và con người dễ để nhu cầu trần thế lấn át tất cả. Như Chúa Giêsu đã nói: “Không có Thầy, anh em chẳng làm gì được” (Ga 15,5). Thật vậy, khi lìa xa Ngài, chúng ta sẽ trở nên héo úa như cành nho lìa khỏi thân nho. Thánh Phaolô cũng nhắc: “Anh em đừng rập theo đời này, nhưng hãy đổi mới tâm thần” (Rm 12,2). Thiếu dưỡng khí thiêng liêng, Kitô hữu nhìn cuộc sống bằng con mắt phàm tục thay vì con mắt đức tin.

2. Lời Chúa là nguồn dưỡng khí không thể thiếu

Tin Mừng dạy: “Trước hết hãy tìm kiếm Nước Thiên Chúa và đức công chính của Người, còn tất cả những thứ kia, Người sẽ thêm cho” (Mt 6,33). Khi linh hồn được nuôi dưỡng, các nhu cầu khác của thân xác được đặt đúng vị trí.

Nếu bỏ bê đời sống thiêng liêng, đức tin sẽ teo lại thành thói quen hay nghi lễ bề ngoài. Hội Thánh khi ấy không còn là nơi gặp gỡ Thiên Chúa, mà dễ bị xem như một “dịch vụ tôn giáo” để so sánh, lựa chọn theo sở thích.

3. Nguy cơ thế tục hoá trong Hội Thánh

Đức Phanxicô trong Evangelii Gaudium (93–97) cảnh báo về “thế tục hoá thiêng liêng” (mundanità spirituale): bề ngoài có vẻ đạo đức, nhưng bên trong tìm kiếm quyền lực, danh vọng, lợi ích. Đây là cơn cám dỗ tinh vi, có thể len lỏi vào đời sống mục tử lẫn giáo dân.

Khi đó, Hội Thánh dễ biến thành một cơ chế nhân loại, vận hành bằng logic quyền lực và hiệu quả. Nếu chỉ hoạt động như một tổ chức phi chính phủ, Hội Thánh đánh mất sức mạnh Tin Mừng và ánh sáng Thần Khí.

4. Khi thiếu dưỡng khí thiêng liêng, Hội Thánh dễ bị nhìn theo cái nhìn tự nhiên
• Người giáo dân có thể vô tình coi cộng đoàn như một nơi đáp ứng nhu cầu: cha xứ có giảng lôi cuốn không, ca đoàn có hát hay không, nhà thờ có khang trang không…
• Người mục tử cũng dễ rơi vào cám dỗ quản trị Hội Thánh như một tổ chức xã hội: lo tính toán hiệu quả, quan tâm tới quyền lực, thay vì đặt nền tảng nơi sự hiến thân phục vụ.

Khi đời sống thiêng liêng bị mờ nhạt, Hội Thánh dễ có nguy cơ chia rẽ bởi những toan tính rất con người. Lúc ấy, Hội Thánh không còn phản chiếu trọn vẹn hình ảnh Nhiệm Thể Đức Kitô, nhưng trở nên giống như một tổ chức xã hội thuần túy.

Thánh Phaolô đã từng nhắc nhở cộng đoàn Côrintô: “Tôi thuộc về Phaolô, tôi thuộc về Apôlô, tôi thuộc về Kêpha” (1Cr 1,12). Nhưng thực ra, Hội Thánh không thuộc về ai khác, ngoài chính Đức Kitô, Đấng đã hiến mình trên thập giá cho mọi người.

Đức Thánh Cha Phanxicô cũng nhiều lần cảnh báo về nguy cơ “giáo sĩ trị” khi cả mục tử lẫn giáo dân vô tình dựa dẫm vào quyền lực. Tuy nhiên, ngài cũng khẳng định rằng có biết bao mục tử và cộng đoàn đang trung tín, âm thầm sống cầu nguyện và bác ái. Chính họ là những “lá phổi” lặng lẽ, nhưng cần thiết, để Hội Thánh tiếp tục hít thở sự sống của Thánh Thần.

5. Hội Thánh – bí tích của sự sống

Hiến chế Lumen Gentium (s.1) xác định: “Hội Thánh là bí tích, nghĩa là dấu chỉ và khí cụ của sự hiệp thông với Thiên Chúa và của sự hợp nhất toàn thể nhân loại.”

Bí tích không chỉ là dấu chỉ, nhưng là dấu chỉ hữu hiệu: điều Hội Thánh biểu lộ, chính Thánh Thần làm cho thành hiện thực. Khi Hội Thánh sống hiệp thông, thế giới không chỉ thấy một biểu tượng, mà thực sự chạm đến ơn cứu độ. Nếu thiếu dưỡng khí thiêng liêng, Hội Thánh đánh mất căn tính này. Nhưng nếu sống trong Thánh Thần, Hội Thánh giữ được sức sống Tin Mừng, và mọi hoạt động đều phát sinh từ chính ơn gọi hiệp thông và cứu độ.

6. Trở về với hơi thở của Thánh Thần

Giải pháp duy nhất: trở về với nguồn sống là Lời Chúa, Thánh Thể, cầu nguyện cá nhân và cộng đoàn. Hội Thánh chỉ thực sự “hít thở” khi sống bằng Thánh Thần. Đức Phanxicô nhắc: “Một Hội Thánh loan báo Tin Mừng chỉ bằng lý luận nhân loại sẽ thất bại; chỉ một Hội Thánh để Thánh Thần hướng dẫn mới sinh hoa trái” (EG 94).

Mỗi tín hữu cũng vậy: nếu chỉ sống bằng tính toán phàm tục, ta sẽ kiệt sức. Nhưng nếu để Thánh Thần là hơi thở của linh hồn, ta sẽ được đổi mới, và nhu cầu đời thường được sắp xếp hài hòa.

7. Gợi ý thực hành cho đời sống hôm nay

• Đối với tín hữu:
  • Dành ít nhất vài phút cầu nguyện thật sự mỗi ngày. Không chỉ đọc kinh, mà để trái tim mình thở trong sự hiện diện của Chúa.
  • Tham dự Thánh lễ như đến bàn tiệc tình yêu: nơi Chúa nuôi dưỡng chúng ta bằng chính Mình và Máu Ngài.
  • Đọc và suy niệm Lời Chúa mỗi ngày, để ánh sáng Tin Mừng soi chiếu mọi quyết định, giúp ta nhìn đời bằng đôi mắt của đức tin chứ không chỉ bằng con mắt phàm tục.
• Đối với mục tử:
  • Giữ đời sống cầu nguyện và giờ chầu Thánh Thể như “lá phổi” nuôi dưỡng đời sống sứ vụ. Nếu thiếu, sứ vụ sẽ khô héo và mất sức sống.
  • Thực thi quyền bính như một hình thức phục vụ, để người khác cảm thấy được nâng đỡ chứ không bị áp đặt.
  • Đặt mọi phân định trong tay Thánh Thần, để quyết định mục vụ không chỉ dựa trên con số hay hiệu quả, mà phản chiếu ý muốn của Thiên Chúa.

8. Một lời mời gọi

Con người cần dưỡng khí để duy trì sự sống thể xác, nhưng linh hồn lại càng cần hơn nguồn dưỡng khí thiêng liêng. Khi thiếu vắng nguồn sinh lực ấy, đời sống đức tin trở nên cằn cỗi, và Hội Thánh có nguy cơ biến dạng thành một cơ chế thuần túy trần thế. Ngược lại, khi để Thánh Thần trở nên hơi thở từng ngày, Hội Thánh sẽ tràn đầy sức sống, trung thành với căn tính của mình, và trở nên ánh sáng phản chiếu Nước Trời giữa lòng nhân loại hôm nay.

Lạy Chúa Thánh Thần, xin Ngài là hơi thở của chúng con. Giữa bao lo toan và cám dỗ trần thế, xin đừng để chúng con ngạt thở. Xin cho từng tín hữu, từng mục tử và toàn thể Hội Thánh biết hít thở trong Ngài mỗi ngày, để sống động, trung tín và bừng sáng như dấu chỉ Nước Trời hôm nay. Amen.