Nhìn lại 84 năm sinh thời của vị linh mục được anh em Dòng Tên gọi cách thân thiện và trìu mến là Nico (Nicolás), rất nhiều chia sẻ và kỷ niệm đã phác họa sự giản dị, gần gũi, chân thành, tận tụy trong nếp sống của một linh mục có nụ cười hiền hậu nhưng cương quyết, gần gũi nhưng chừng mực, an yên nhưng nhiệt huyết. Từ năm 17 tuổi, lúc chàng thanh niên xuất thân từ Palencia (Tây Ban Nha) gia nhập Tập viện Dòng Tên, cho đến khi trút hơi thở cuối cùng năm 84 tuổi, cha Nico đã hạnh phúc đến được nhiều nơi và phục vụ ở nhiều vị trí: từ Tây Ban Nha đến Nhật Bản để học ngôn ngữ và thần học (1964-68), du học và nhận học vị tiến sĩ thần học tại Roma (1968-71), trở về Nhật Bản làm giáo sư Thần học hệ thống tại trường Đại học Sophia, Tokyo cho đến khi được bổ nhiệm làm giám đốc Học viện Mục vụ (EAPI) tại trường Đại học Ateneo de Manila, Quezon – Philippines (1978-84), rồi quay về Nhật Bản làm Viện trưởng Viện Thần học Dòng Tên tại Tokyo (1991-93) và Bề trên Giám tỉnh tại Nhật (1993-99), sau đó Cha phục vụ và mục vụ cho anh chị em di dân cho đến khi được bầu làm Chủ tịch Hội đồng Giám tỉnh Dòng Tên Đông Á – Thái Bình Dương (Jesuit Conference of Provincials for Eastern Asia and Oceania) năm 2004.
Ngày 19 tháng 1 năm 2008, Tổng Công nghị Dòng Tên lần thứ 35 đã bầu Cha làm Bề trên Tổng quyền thứ 30, chăm sóc gần 19000 tu sĩ của Dòng trên toàn thế giới. Trách vụ Bề trên Tổng quyền Dòng Tên không có hạn định theo nhiệm kỳ, nhưng cũng như vị tiền nhiệm của ngài, Cha đã xin phép từ nhiệm khi bước vào tuổi 80. Sau khi được Tổng Công nghị Dòng Tên lần thứ 36 năm 2016 chấp thuận ước nguyện từ nhiệm vì sức khỏe giảm sút, Cha quay lại Philippines làm linh hướng tại EAPI nơi Cha đã phục vụ trước đây.
Năm 2018, Cha trở về Nhật để tĩnh dưỡng và dọn mình chuẩn bị chuẩn bị trở về quê hương vĩnh cửu. Những bước chân tự do “xin vâng” trong cuộc đời sứ vụ của Cha đã hoàn tất với niềm hạnh phúc vì đã nhận đủ tình yêu và ân sủng (Lạy Chúa xin hãy nhận lấy, thánh Inhaxiô Loyola).
Rất nhiều người đã lục lại những kỷ niệm và hình ảnh với cha Nico để chia sẻ trên mạng xã hội cùng với những tâm trạng đa dạng, nhưng, những nội dung chia sẻ về Cha đều cho thấy hình ảnh cha Nico là một linh mục Dòng Tên thật hạnh phúc và tự do. Không phải thứ hạnh phúc hời hợt khi vừa ý mà cũng chẳng phải thứ tự do chủ quan khi quyết định; trái lại với những thứ cảm xúc bên ngoài, cuộc đời của Cha trải qua những tháng năm bền bỉ với hạnh phúc nội tâm và tự do lương tâm – một hành trình linh thao trường kỳ theo linh đạo của thánh Inhaxiô Loyola.
Hạnh phúc nội tâm là trải nghiệm hạnh phúc thật của người môn đệ Chúa Giêsu, có niềm vui bình an trong tất cả mọi cảnh huống của cuộc sống. Chỉ có niềm vui bình an trong tâm hồn mới có thể gìn giữ mãi nụ cười hiền hậu, gần gũi, an yên trên khuôn mặt của Cha qua chừng ấy tháng năm. Nụ cười ấy gọi nắng tỏa lan đến những người đã một lần gặp biết cha Nico, và hơn thế, nụ cười ấy có khả năng bừng chiếu hy vọng trên từng câu chữ Cha đã trao đổi với bất cứ những ai tìm gặp. Một linh mục tràn đầy năng lượng và nhựa sống. Một linh mục có thể dí dỏm gợi vui nối nhịp cho những người mới gặp lần đầu và sâu sắc gọi tên những ai Cha đã từng gặp biết. Một linh mục có khả năng giúp người đối diện nhận ra sự hiện diện đầy hiền dịu của Tình Yêu Chúa.
Không phải chỉ từng đó những cảm thức. Niềm hạnh phúc và sự tự do trong tâm hồn một linh mục Dòng Tên, trong trách vụ cai quản toàn Dòng, còn thúc đẩy Cha nhận ra những thao thức ngôn sứ để hợp nhất sức mạnh Dòng Tên trên lộ trình canh tân ơn gọi và sứ mạng mở ra với thế giới nhưng đồng thời cũng hoàn thiện chiều sâu thiêng liêng và tri thức đối với thực tại của lịch sử cứu độ.
Xin để những giá trị tinh thần rất thiêng liêng cao quý ấy tiếp tục kết trái từ một cuộc đời thật sự hạnh phúc và tự do của cha Adolfo Nicolas, S.J. được lan tỏa. Để được như thế, xin cho những cảm nghiệm sâu thẳm từ nguyện cầu mà cha Nico rất tâm đắc được tiếp tục vang lên nơi tâm hồn những thế hệ kế thừa:
Lạy Chúa Giêsu,
Vì sao Chúa đã thương gọi chúng con cộng tác vào sứ mạng của Chúa, dù biết rõ chúng con yếu hèn?
Cảm tạ Chúa đã kêu gọi chúng con, và xin Chúa đừng quên lời hứa sẽ ở với chúng con đến cùng.
Những lúc chúng con quên sự hiện diện của Chúa thì chúng con lại bận tâm vì lo sợ những lao nhọc của mình bị quên lãng.
Xin Chúa hiện diện trong cuộc sống và sứ vụ của chúng con, hôm nay, hôm mai và tương lai phía trước.
Xin đong đầy tình Chúa trong cuộc đời chúng con, để chúng con sẵn sàng với sứ vụ.
Xin tách khỏi trái tim chúng con những tư duy ích kỷ chỉ biết bản thân và cho những gì của chúng con, thiếu thương cảm và niềm vui.
Xin thắp sáng tâm trí chúng con, và xin đừng quên làm cho chúng con biết vui cười khi gặp điều trái ý.
Cuối mỗi ngày sống, xin giúp chúng con kết hiệp với Chúa mật thiết hơn, để chúng con có thể nhận ra niềm vui và hy vọng mãnh liệt hơn.
(Lược dịch từ lời nguyện của cha Adolfo Nicolás,S.J., 2011).
Lm. Giuse Đào Nguyên Vũ
