Vatican News

Trong bài giáo lý tại buổi Tiếp kiến chung sáng thứ Tư ngày 10/12/2025, Đức Thánh Cha suy niệm về cách thức mà sự Phục Sinh của Chúa Kitô soi sáng mầu nhiệm sự chết, điều vốn luôn đặt ra những câu hỏi sâu sắc nơi nhân loại. Là con người, chúng ta ý thức rằng cuộc sống trần gian này một ngày nào đó sẽ kết thúc. Nền văn hóa hiện tại của chúng ta có xu hướng sợ hãi cái chết và tìm cách tránh né suy nghĩ về nó, thậm chí còn tìm đến y học và khoa học để tìm kiếm sự bất tử. Tuy nhiên, Mầu nhiệm Vượt Qua của Chúa Giêsu mạc khải cho chúng ta rằng sự chết không đối nghịch với sự sống, nhưng là một bước cần thiết, một con đường dẫn đến cõi vĩnh hằng. Hơn nữa, biến cố Vượt Qua cho phép chúng ta nếm trước, giữa những thử thách và đau khổ hiện tại, sự viên mãn của những gì sẽ xảy ra sau khi chết. Chúa Phục Sinh đã đi trước chúng ta trong thử thách lớn lao của sự chết, và đã chiến thắng nó bằng sức mạnh của tình yêu Thiên Chúa. 

Tin Mừng Thánh Luca (23,52-54):

[Ông Giô-xếp thành A-ri-ma-thê] đến gặp tổng trấn Philatô để xin thi hài Đức Giêsu. Ông hạ xác Người xuống, lấy tấm vải gai mà liệm, rồi đặt Người vào ngôi mộ đục sẵn trong núi đá, nơi chưa chôn cất ai bao giờ. Hôm ấy là áp lễ, và ngày sabát bắt đầu ló rạng.

 Bài giáo lý của Đức Thánh Cha

Anh chị em thân mến! Chào anh chị em! Chào mừng tất cả anh chị em!

Mầu nhiệm sự chết luôn gợi lên nơi con người những câu hỏi sâu xa. Thật vậy, nó xuất hiện như biến cố vừa tự nhiên nhất lại vừa phi tự nhiên nhất. Nó tự nhiên, vì mọi sinh vật trên trái đất đều chết. Nó phi tự nhiên, vì khát vọng sống và khát vọng vĩnh cửu mà chúng ta cảm thấy nơi bản thân và nơi những người chúng ta yêu thương khiến chúng ta xem cái chết như một sự kết án, như một điều “phi lý”.

Nhiều dân tộc cổ xưa đã phát triển các nghi thức và tập tục liên quan đến việc tôn kính người chết, để đồng hành và tưởng nhớ những người bước vào mầu nhiệm tối hậu. Ngày nay, trái lại, chúng ta thấy một xu hướng khác. Cái chết dường như trở thành một điều cấm kỵ, một biến cố phải giữ ở xa; một điều mà người ta nói khẽ, để tránh làm xáo trộn sự nhạy cảm và bình an của mình. Vì lý do này, người ta thường tránh cả việc viếng thăm nghĩa trang, nơi những người đi trước chúng ta đang an nghỉ chờ ngày sống lại.

Vậy chết là gì? Có thật nó là có tiếng nói quyết định trên cuộc đời chúng ta không? Chỉ con người mới đặt ra câu hỏi này, bởi chỉ con người biết rằng mình sẽ chết. Nhưng ý thức ấy không cứu chúng ta khỏi cái chết; trái lại, theo một nghĩa nào đó, nó trở thành “gánh nặng” hơn cho chúng ta so với mọi sinh vật khác. Động vật biết đau đớn và nhận ra khi cái chết gần kề, nhưng chúng không biết rằng cái chết là một phần định mệnh của chúng. Chúng không tự vấn về ý nghĩa, mục đích hay kết cục của đời sống.

Nhận thấy khía cạnh này, chúng ta có thể nghĩ rằng chúng ta là những thụ tạo mang nghịch lý, bất hạnh, không chỉ vì phải chết, mà còn vì biết chắc rằng biến cố ấy sẽ xảy ra, dù chúng ta không biết khi nào và bằng cách nào. Chúng ta thấy mình vừa ý thức vừa bất lực. Có lẽ từ đây mà phát sinh những lần né tránh, những cuộc chạy trốn hiện sinh trước vấn đề cái chết.

Biết chiêm niệm về sự chết dạy chúng ta chọn điều thật sự phải làm với đời mình

Thánh Anphongsô Maria Liguori, trong tác phẩm nổi tiếng Chuẩn bị cho cái chết, đã suy tư về giá trị giáo dục của cái chết, cho thấy nó là một bậc thầy vĩ đại của cuộc sống. Biết rằng cái chết hiện hữu, và nhất là biết chiêm niệm về nó, dạy chúng ta chọn điều thật sự phải làm với đời mình. Cầu nguyện, để hiểu điều gì có ích cho Nước Trời, và buông bỏ những thứ phù phiếm trói buộc chúng ta vào những điều chóng qua — đó là bí quyết để sống một cách chân thật, ý thức rằng hành trình nơi trần thế chuẩn bị cho chúng ta cho sự vĩnh hằng.

Khoa học có thể đánh bại sự chết không? Nếu có, sự bất tử có bảo đảm hạnh phúc không?

Thế nhưng nhiều quan niệm nhân học hiện nay hứa hẹn những hình thức bất tử mang tính trần thế, lý thuyết hóa việc kéo dài sự sống bằng công nghệ. Đây là viễn cảnh của chủ nghĩa siêu nhân loại (transumanesimo: là một trào lưu tư tưởng – triết học – khoa học cho rằng con người có thể và nên vượt qua những giới hạn sinh học tự nhiên của mình nhờ vào công nghệ tiên tiến), đang len lỏi vào các thách đố của thời đại chúng ta. Khoa học thật sự có thể đánh bại cái chết chăng? Và rồi, liệu chính khoa học có thể bảo đảm rằng một đời sống bất tử sẽ là một đời sống hạnh phúc không?

Chúa Phục Sinh cho thấy cái chết không phải là dấu chấm hết, mà là bước chuyển vào hạnh phúc vĩnh cửu

Biến cố Phục Sinh của Chúa Kitô mặc khải rằng cái chết không chống lại sự sống, nhưng là phần cốt yếu của nó, như một cuộc vượt qua tiến vào sự sống vĩnh cửu. Sự Phục sinh của Chúa Giêsu cho chúng ta nếm trước, ngay trong thời gian còn đầy thử thách và đau khổ này, sự viên mãn của điều sẽ xảy ra sau cái chết.

Thánh sử Luca dường như nắm bắt được dấu chỉ ánh sáng đó giữa đêm tối, khi vào cuối buổi chiều mà bóng tối bao trùm đồi Canvê, ngài viết: “Hôm ấy là ngày áp lễ Vượt Qua, và ngày Sabát bắt đầu ló rạng” (Lc 23,54). Ánh sáng này, báo trước buổi sáng Phục Sinh, đã chiếu trong màn tối của bầu trời còn như khép kín và thinh lặng. Ánh sáng của ngày Sabát, lần đầu tiên và duy nhất, loan báo bình minh của ngày sau ngày thứ bảy: ánh sáng mới của Phục Sinh. Chỉ biến cố này mới có thể soi sáng trọn vẹn mầu nhiệm cái chết. Trong ánh sáng ấy, và chỉ trong ánh sáng ấy, điều lòng chúng ta khát mong và hy vọng mới trở thành sự thật: rằng cái chết không phải là dấu chấm hết, nhưng là bước chuyển vào ánh sáng trọn vẹn, vào một vĩnh cửu hạnh phúc.

Chờ đợi cái chết với niềm hy vọng chắc chắn vào sự phục sinh

Đấng Phục Sinh đã đi trước chúng ta trong thử thách lớn lao của cái chết, và đã chiến thắng nhờ quyền năng của Tình Yêu Thiên Chúa. Như thế, Người đã chuẩn bị cho chúng ta nơi nghỉ ngơi vĩnh cửu, ngôi nhà nơi chúng ta được mong đợi; Người ban cho chúng ta sự sống viên mãn, nơi không còn bóng tối hay mâu thuẫn nào.

Nhờ Người, Đấng đã chết và sống lại vì yêu thương, chúng ta có thể cùng Thánh Phanxicô gọi cái chết là “chị chết”. Chờ đợi nó với niềm hy vọng chắc chắn vào sự phục sinh giúp chúng ta thoát khỏi nỗi sợ bị tiêu diệt mãi mãi và chuẩn bị chúng ta bước vào niềm vui của sự sống bất tận.

Buổi tiếp kiến kết thúc với Kinh Lạy Cha và phép lành Đức Thánh Cha ban cho mọi người.
 

Nguồn: vaticannews