Ngày 4/12/2025, Vatican đã công bố báo cáo của Đức Hồng y Giuseppe Petrocchi, được soạn thảo cùng với kết quả của Ủy ban nghiên cứu về chức nữ phó tế. Báo cáo loại trừ khả năng cho phụ nữ lãnh nhận chức Phó tế, được hiểu là một cấp bậc của Bí tích Truyền Chức Thánh, mặc dù hiện tại không thể “đưa ra một phán quyết dứt khoát, như trong trường hợp truyền chức linh mục”. Báo cáo đồng ý với việc thành lập các thừa tác vụ mới để thúc đẩy sự hiệp lực giữa nam và nữ.

Vatican News

Báo cáo là kết luận của ủy ban thứ hai do Đức Hồng y Giuseppe Petrocchi, Tổng Giám mục L'Aquila, chủ trì. Ủy ban này, theo chỉ thị của Đức Giáo hoàng Phanxicô, đã xem xét khả năng truyền chức phó tế cho phụ nữ. Ủy ban đã hoàn tất công việc vào tháng 2/2025. Báo cáo dài bảy trang được Đức Hồng y Petrocchi đệ trình Đức Thánh Cha Lêô XIV vào ngày 18/9/2025, và được công bố theo yêu cầu của Đức Thánh Cha.

“Những câu hỏi về vấn đề này xoay quanh nghiên cứu lịch sử và nghiên cứu thần học, được xem xét trong các hệ quả qua lại của hai chiều kích này, loại trừ khả năng tiến hành đường hướng cho phép phụ nữ lãnh nhận chức phó tế, được hiểu là một cấp bậc của Bí tích Truyền Chức Thánh. Dựa trên Kinh Thánh, Truyền thống và Huấn quyền Giáo hội, đánh giá này rất mạnh mẽ, mặc dù hiện tại không cho phép đưa ra một phán quyết dứt khoát, như trong trường hợp truyền chức linh mục.”

Trong phiên họp đầu tiên (năm 2021), ủy ban kết luận rằng “vào nhiều thời điểm, địa điểm và theo các hình thức khác nhau, Giáo hội đã nhìn nhận chức phó tế/nữ phó tế nói về phụ nữ nhưng lại gán cho chức vị này một ý nghĩa không nhất quán”. Năm 2021, cuộc thảo luận thần học đã dẫn đến một khẳng định nhất trí rằng “việc nghiên cứu một cách có hệ thống về chức phó tế, trong khuôn khổ thần học về bí tích Truyền Chức Thánh, đặt ra những câu hỏi về sự tương thích của việc phong chức phó tế cho phụ nữ với giáo lý Công giáo về thừa tác vụ thánh”. Ủy ban cũng nhất trí bày tỏ sự ủng hộ đối với việc thành lập các thừa tác vụ mới “có thể góp phần vào sự hiệp lực giữa nam và nữ”.

Trong phiên làm việc thứ hai (tháng 7/2022), ủy ban đã phê chuẩn (với bảy phiếu thuận và một phiếu chống) nội dung được báo cáo đầy đủ ở đầu bài viết này, trong đó loại trừ khả năng cho phụ nữ lãnh nhận chức phó tế như một cấp bậc của bí tích Truyền Chức Thánh, nhưng không đưa ra “phán quyết cuối cùng” bây giờ.

Trong phiên làm việc cuối cùng (tháng 2/2025), sau khi Thượng Hội đồng cho phép bất kỳ ai muốn gửi ý kiến đóng góp, ủy ban đã xem xét tất cả các tài liệu nhận được. “Mặc dù đã nhận được rất nhiều ý kiến đóng góp, nhưng chỉ có 22 cá nhân hoặc nhóm nộp bài, đại diện cho một số ít quốc gia. Do đó, mặc dù tài liệu rất nhiều và trong một số trường hợp được lập luận khéo léo, nhưng không thể coi đó là tiếng nói của Thượng Hội đồng, chưa nói đến việc là tiếng nói của toàn thể Dân Chúa.”

Báo cáo của Đức Hồng y Petrocchi tóm tắt những ý kiến ủng hộ và chống đối với việc truyền chức phó tế cho phụ nữ. Những người ủng hộ lập luận rằng truyền thống Công giáo và Chính thống giáo chỉ dành việc phong chức phó tế (cũng như việc phong chức linh mục và giám mục) cho nam giới dường như mâu thuẫn với “địa vị bình đẳng của nam và nữ theo hình ảnh của Thiên Chúa”, “phẩm giá bình đẳng của cả hai giới, dựa trên dữ liệu Kinh Thánh này”; lời tuyên xưng đức tin rằng “không còn phân biệt Do Thái hay Hy Lạp, nô lệ hay tự do, nam hay nữ, vì tất cả anh em là ‘một’ trong Chúa Kitô Giêsu” (Gl 3,28); và sự phát triển xã hội “mang lại quyền tiếp cận bình đẳng cho cả hai giới, đối với tất cả các chức năng thể chế và vận hành”.

Những người chống thì lập luận rằng “Giới tính nam (mascolinità) của Đức Kitô, và do đó giới tính nam của những người được truyền chức, không phải là ngẫu nhiên, mà là một phần không thể thiếu của căn tính bí tích, bảo tồn trật tự cứu rỗi thánh thiêng trong Chúa Kitô. Thay đổi thực tế này sẽ không chỉ là một sự điều chỉnh thừa tác vụ mà còn là sự phá vỡ ý nghĩa hôn ước của ơn cứu rỗi.” Đoạn văn này đã được đưa ra bỏ phiếu, nhận được 5 phiếu thuận để xác nhận cách diễn đạt này, trong khi 5 thành viên còn lại bỏ phiếu xóa bỏ.

Với 9 phiếu thuận và 1 phiếu chống, một hy vọng mở rộng được bày tỏ rằng “việc phụ nữ tham gia vào các thừa tác vụ được thiết lập để phục vụ cộng đồng (...), do đó cũng đảm bảo sự công nhận đầy đủ của Giáo hội đối với "diakonia" (sứ vụ phục vụ) của những người đã lãnh nhận Bí tích Rửa tội, đặc biệt là phụ nữ. Sự công nhận này sẽ chứng tỏ là một dấu hiệu ngôn sứ, đặc biệt là ở những nơi phụ nữ vẫn còn chịu sự phân biệt đối xử về giới tính.”

Trong phần kết luận của mình, Đức Hồng y Petrocchi nhấn mạnh rằng có “một sự biện chứng sâu sắc” giữa hai định hướng thần học. Định hướng thứ nhất khẳng định rằng việc phong chức phó tế là để phục vụ thừa tác vụ chứ không phải để truyền chức linh mục: “yếu tố này sẽ mở đường cho việc phong chức nữ phó tế.” Tuy nhiên, phần thứ hai nhấn mạnh “về tính duy nhất của bí tích Truyền Chức Thánh, cùng với ý nghĩa hôn ước của ba cấp bậc, và bác bỏ giả thuyết về chức phó tế nữ. Ngài cũng lưu ý rằng nếu việc chấp thuận cho phụ nữ lãnh nhận cấp bậc thứ nhất của bí tích Truyền Chức Thánh, thì việc loại trừ họ khỏi các cấp bậc khác là điều không thể giải thích được.” Do đó, theo Đức Hồng Y, để tiếp tục nghiên cứu, điều cần thiết là “một cuộc xem xét phê bình nghiêm ngặt và rộng rãi được thực hiện đối với chính chức phó tế, tức là đối với căn tính bí tích và sứ mạng giáo hội của chức phó tế, làm rõ một số khía cạnh về cấu trúc và mục vụ hiện chưa được xác định đầy đủ.” Thật vậy, có những lục địa mà chức phó tế “gần như không tồn tại”, và những lục địa khác mà chức phó tế hoạt động với các hoạt động thường “trùng khớp với vai trò dành riêng cho các thừa tác viên giáo dân hoặc người giúp lễ trong phụng vụ”.
 

Nguồn: Vatican News