PHỤNG VỤ CHƯ THÁNH

Ngày 15 tháng 10

THÁNH TÊRÊSA GIÊSU, TRINH NỮ, TIẾN SĨ HỘI THÁNH, NỮ TU DÒNG CÁT MINH CHÂN TRẦN

Từ tiểu thuyết đến thực tế khắc nghiệt

Thánh Têrêsa thành Avila sinh ngày 28 tháng 3 năm 1515. Cha của Têrêsa là một người Do Thái trở lại Kitô giáo và mẹ của Têrêsa là người vợ trong cuộc hôn nhân thứ hai của ông. Têrêsa trải qua tuổi thơ hạnh phúc bên các anh chị em, với niềm say mê đọc các truyện tiểu thuyết hiệp sĩ. Nỗi đau đến sớm khi năm 1524 người anh cả là Jean tử trận và không lâu sau mẹ chị, bà Béatrice, cũng qua đời. Têrêsa được gửi vào trường của các nữ tu Augustinô ở Đan viện Đức Mẹ đầy ân sủng, nơi chị đã gặp cuộc khủng hoảng đức tin đầu đời. Sau đó, một cơn bệnh nặng khiến chị phải trở về lại gia đình, và chính tại đây chị chứng kiến người anh thân yêu Rodrigo lên đường đến các thuộc địa của Tây Ban Nha ở châu Mỹ. Năm 1536, Têrêsa trải qua một “cuộc khủng hoảng lớn”, và từ đó đưa chị đến quyết định gia nhập Đan viện Nhập Thể của các nữ tu Cát Minh ở Avila. Cha của chị phản đối quyết liệt, nên chị âm thầm rời nhà để đến với các nữ tu. Chị khấn dòng ngày 03 tháng 11 năm 1537.

“Tôi thấy lòng vô cùng xúc động”

Sức khỏe chị Têrêsa lại suy sụp. Dù được đưa về nhà để dưỡng bệnh nhưng bệnh tình được coi là vô vọng; chị lại được đưa trở lại đan viện, nơi các nữ tu bắt đầu chuẩn bị tang lễ. Nhưng một cách lạ lùng, sau vài ngày chị hồi phục.
Trong thời gian dưỡng bệnh, chị được miễn nhiều việc bổn phận trong đan viện, cùng với tính tình vui vẻ, yêu âm nhạc, thi ca, đọc và viết, chị trở thành tâm điểm của nhiều bạn hữu tìm đến gặp gỡ. Tuy nhiên, chị sớm nhận ra những cuộc gặp gỡ ấy khiến mình xao lãng đời sống cầu nguyện. Chị trải qua một cuộc “hoán cải lần thứ hai” khi nhìn thấy một bức ảnh Chúa chịu thương tích: “Mắt tôi chợt dừng lại trên một bức ảnh… Chúa chúng ta với đầy vết thương. Vừa mới nhìn thấy, tôi đã cảm thấy xúc động sâu xa… Tôi sấp mình dưới chân Người, nước mắt tuôn trào, và khẩn khoản nài xin Người ban cho tôi sức mạnh để không còn xúc phạm đến Người nữa.”

Tượng điêu khắc của Bernin

Những thị kiến và những cơn xuất thần là phần huyền nhiệm nhất và cũng lôi cuốn nhất trong cuộc đời của Thánh nữ Têrêsa Avila. Theo lệnh của Đức Giám mục, chị viết tự thuật và nhiều thư từ khác, trong đó mô tả các giai đoạn của những cuộc gặp gỡ Thiên Chúa, qua thị giác và thính giác. Có lần người ta thấy thánh nữ trong trạng thái xuất thần, được nâng bổng khỏi mặt đất, rồi ngã ra bất tỉnh và nằm im như chết (hình ảnh ấy đã được nhà điêu khắc Bernin thể hiện khoảng năm 1650 trong pho tượng nổi tiếng đặt tại nhà thờ Đức Maria chiến thắng ở Rôma). Đi đôi với các hiện tượng siêu nhiên ấy là sự tăng trưởng thiêng liêng phi thường, mà Têrêsa, vốn có tài văn chương và thi ca, đã ghi lại trong những tác phẩm huyền nhiệm, được xem là trong sáng, sâu sắc và thi vị bậc nhất của Kitô giáo.

Trong thời gian đầu, chị bị hiểu lầm về đời sống thiêng liêng mãnh liệt này và một số cha giải tội cho là chị bị ảo giác do ma quỷ mê hoặc. Nhưng may mắn, Têrêsa đã được Cha Phanxicô Borgia, Dòng Tên, và Cha Phêrô Alcantara, Dòng Phanxicô, nâng đỡ, giúp minh oan trước những nghi ngờ của những người tố cáo chị.

Lâu đài nội tâm

Thánh nữ Têrêsa nhận ra rằng cần canh tân đời sống Dòng Cát Minh để điều chỉnh tình trạng dòng đang rối ren trong đời sống nội bộ. Năm 1566, Bề trên Tổng quyền Dòng đã cho phép thánh nữ thiết lập tại vùng Castille nhiều đan viện, trong đó có hai đan viện của các nữ tu Cát Minh chân trần (Carmélites déchaussées). Chị đã sáng lập nhiều đan viện như: Médine, Malagon và Valladolid (1568); Toledo và Pastrana (1569); Salamanca (1570); Alba de Tormes (1571); Segovia, Beas và Séville (1574); Soria (1581); Burgos (1582) ...
Vào năm 1567, cuộc gặp gỡ giữa Thánh nữ Têrêsa với một sinh viên trẻ của trường Salamanca, vừa mới chịu chức linh mục, sau này được biết đến với tên Gioan Thánh Giá, đã trở thành một bước ngoặt quyết định. Vị linh mục trẻ này đã gia nhập Dòng Cát Minh chân trần và đồng hành với Thánh Têrêsa - Mẹ Sáng Lập trong nhiều chuyến đi viếng thăm, cùng vượt qua nhiều thử thách gian nan, trong đó có những chia rẽ trong nội bộ Dòng và cả những lời tố cáo lạc giáo. Sau cùng, Thánh Têrêsa đã đạt được điều mong ước, đó là sự ra đời của Dòng Cát Minh cải cách gồm các tu sĩ Cát Minh chân trần nhánh nam và nhánh nữ.

Tác phẩm nổi tiếng nhất của Thánh nữ Têrêsa là Lâu đài nội tâm, trình bày hành trình linh hồn tìm kiếm Thiên Chúa qua bảy chặng đường tiến triển trong đời sống thiêng liêng. Bên cạnh đó còn có những tác phẩm khác như Đường hoàn thiện, Việc thành lập các đan viện, cùng nhiều lời huấn giáo ngắn gọn, những bài thơ và lời cầu nguyện đầy chiều sâu.

Dù sức khỏe yếu kém, Thánh Têrêsa vẫn không ngừng hoạt động. Thánh nữ qua đời tại Alba de Tormes năm 1582, khi đang trên đường thực hiện một chuyến viếng thăm.

Maria Hải Châu, SSS

Chuyển ngữ từ: vaticannews.va/fr