CHÚA NHẬT IV MÙA VỌNG NĂM A

ĐỂ CHÚA ĐẾN TRONG CUỘC ĐỜI

Tâm tình phụng vụ của Chúa Nhật IV Mùa Vọng hôm nay đưa chúng ta tiến gần ngưỡng cửa biến cố Giáng Sinh, Giáo hội không còn nhấn mạnh đến việc sám hối hay chờ đợi trong một tương lai xa, nhưng hướng chúng ta đến cuộc gặp gỡ với mầu nhiệm Nhập thể, gặp gỡ một Đấng được giới thiệu là: Emmanuel – Thiên Chúa ở cùng chúng ta! Điều này gây ngỡ ngàng đối với nhiều người, một “tin sốc” với nhân loại. Phụng vụ Lời Chúa chúng ta vừa nghe không chỉ là một bản tường thuật về nguồn gốc hoặc căn tính Mêssiah của Đức Giêsu, nhưng còn là một mạc khải cách thức Thiên Chúa đi vào trong lịch sử, nơi đức tin, công chính và lòng vâng phục trở thành không gian cho biến cố Nhập Thể.

Trong bài Tin Mừng, thánh sử Mathêu đặc biệt nhấn mạnh đến vai trò của thánh Giuse trong mầu nhiệm Ngôi Lời Nhập Thể, tức Con Thiên Chúa được sinh ra trong cung lòng Trinh Nữ Mẹ Maria bởi quyền phép Chúa Thánh Thần. Thánh Giuse được giới thiệu là chồng của bà Maria, là người công chính (Mt 1,19). Trong cảm thức tôn giáo của Do Thái, thuật ngữ “công chính” không chỉ mang nghĩa luân lý cá nhân, mà còn diễn tả sự trung thành trọn vẹn với lề luật và ý muốn của Thiên Chúa. Như bao chàng trai khác, Giuse đã có kế hoạch xây dựng một gia đình, đã chọn một người vợ xinh đẹp, và họ đã đính hôn. Mọi chuyện vẫn ổn cho đến khi Giuse hay tin Maria, hôn thê của mình đã có thai. Khổ là thai nhi đó không phải là huyết nhục của ông.

Việc Maria mang thai chắc chắn đó là tin sét đánh, một cú sốc lớn đối với Giuse, vì ông biết rõ vị hôn thê của mình là người đức hạnh. Anh chị em nghĩ sao? Giuse đã bị đặt vào cảnh huống khó xử đến mức phải ray rứt trong lòng. Một đàng phải chung thành với luật Môsê, một đàng không muốn tố giác Maria (Đnl 22,23-24). Trước tình cảnh nan giải ấy, Giuse đã quyết định âm thầm rời xa Maria (Mt 1,19). Đó là quyết định của người công chính, theo nghĩa cao nhất: không bám víu vào chữ viết của lề luật, nhưng để cho lòng thương xót và sự tôn trọng phẩm giá con người hướng dẫn hành động.

Ngay trong hoàn cảnh bế tắc, Giuse được uỷ nhiệm một sứ mạng với tư cách là con vua David, ông được giao phó nhiệm vụ “đặt tên cho con trẻ”. Theo luật Do Thái thời bấy giờ, đứa bé hiện hữu hợp pháp bằng tên mà người ta gọi nó, và nó thuộc dòng dõi người cha, dù đó là người cha về huyết thống hay không. Như vậy, tư cách là con vua Daviđ thực sự của Hài Nhi và sự thành toàn các lời tiên tri về Đấng Cứu Thế tuỳ thuộc ở sự vâng lời của Giuse. Khi tỉnh giấc, Giuse làm như sứ thần Chúa truyền và đón vợ về nhà (Mt 1,24). Điều này chẳng những ngài không phải mờ nhạt đi, mà Thiên Chúa muốn cần đến ngài để thực hiện ý định cứu độ của Thiên Chúa đã được tiên báo từ xưa: “Này đây, một trinh nữ sẽ thụ thai và sinh hạ một con trai, người ta sẽ đặt tên là Emmanuel, nghĩa là “Thiên Chúa ở cùng chúng ta” (Is 7,14).

Chìa khoá ở đây là “tỉnh giấc”. Giuse tỉnh giấc khỏi những giấc mơ về những gì đã kỳ vọng cho gia đình tương lai của mình. Ông đón nhận kế hoạch của Chúa, kế hoạch này tốt hơn nhiều và Giuse hoàn toàn hợp tác với Ngài. Như thế, Nhập Thể không phải là hành vi đơn phương của Thiên Chúa, mà là biến cố “Thiên – nhân”, nơi tự do con người cộng tác trong đức tin. Nhập thể không phải con đường duy nhất Thiên Chúa có thể thực hiện kế hoạch cứu độ của Ngài, nhưng chắc chắn là con đường hiện sinh nhất. Ngài không cứu độ nhân loại từ bên ngoài lịch sử, nhưng đi vào chính lịch sử ấy, mang lấy thân phận con người. 

Kế hoạch và ý định của Thiên Chúa thường làm chúng ta ngạc nhiên và bối rối. Nhưng nếu muốn sinh Chúa Giêsu cho thế giới hôm nay, chúng ta phải trải qua kinh nghiệm của Maria và Giuse: liều lĩnh buông bỏ và chấp nhận những xáo trộn và can đảm tiến bước, vì biết Thiên Chúa làm được mọi sự (Lc 1,37). Noi gương Giuse, chúng ta hãy ‘rời bỏ kế hoạch và vùng an toàn’ của mình. Hãy mở rộng trái tim để đón nhận kế hoạch kỳ diệu của Thiên Chúa. Đừng sợ!

Qua thánh Giuse, Matthêu trình bày cho chúng ta một mẫu gương về sự trưởng thành đức tin: dám tin khi không hiểu hết, dám vâng phục khi tương lai còn mờ tối, và dám để cho Thiên Chúa “ở cùng” trong chính những nghịch lý của cuộc sống.

Lạy Chúa, xin cho con biết mở rộng trái tim yêu thương để đón Chúa. Xin tẩy sạch tâm hồn con khỏi những hoen ố, ích kỷ, tham lam và thơ ơ nguội lạnh. Hãy sưởi ấm tâm hồn bằng chính sự hiện diện của Chúa trong tâm hồn con. Amen.

Linh mục Giuse Nguyễn Văn Kế