Đức Phanxicô, Bài giảng lễ Cung hiến Thánh đường Latêranô (09/11/2019) - Niềm khao khát Thiên Chúa

Tối nay, trong Thánh lễ mừng Cung hiến Đền Thờ, tôi muốn gửi đến anh chị em ba câu Lời Chúa mà anh chị em có thể dùng để suy niệm và cầu nguyện. Câu thứ nhất, tôi cảm nhận được Thiên Chúa đang ngỏ cùng tất cả chúng ta, với toàn thể cộng đoàn giáo phận Rôma. Đó là câu Thánh vịnh Đáp ca: “Một dòng sông chảy ra bao nhánh, đem niềm vui cho thành của Chúa Trời” (Tv 46[45],4). Người Kitô hữu sống trong thành này giống như dòng sông chảy ra từ Đền Thờ: họ mang đến Lời ban sự sống và niềm hy vọng, có thể làm trổ sinh hoa trái nơi sa mạc của tâm hồn con người, như dòng suối trong thị kiến của ngôn sứ Êdêkien (ch. 47), dòng nước làm cho sa mạc Araba nở hoa và chữa lành những dòng nước mặn không có sự sống của Biển Chết. Điều quan trọng là dòng nước ấy phải ra khỏi Đền Thờ và chảy đến những miền đất có vẻ thù địch, khô cằn. Thành phố sẽ không thể không vui mừng khi thấy các Kitô hữu trở thành những người loan báo Tin Mừng hân hoan, quyết tâm chia sẻ với tha nhân kho tàng Lời Chúa và dấn thân cho ích chung. Mảnh đất từng tưởng như bị tiền định để khô cằn nay biểu lộ tiềm năng phi thường: nó biến thành khu vườn xanh tươi, với những cây luôn trổ lá và sinh hoa trái chữa lành. Ngôn sứ Êdêkien giải thích nguyên do của sự sinh hoa kết trái này: “Vì nước tưới chúng chảy ra từ Đền Thờ” (Ed 47,12). Chính Thiên Chúa là nguyên do bí nhiệm của sức mạnh mang lại sự sống mới này!

Xin cho Thiên Chúa được vui mừng khi thấy chúng ta đang lên đường, sẵn sàng lắng nghe bằng con tim tiếng kêu của những người nghèo đang khẩn cầu Người. Xin cho Mẹ Giáo hội Rôma được an ủi, khi một lần nữa thấy con cái mình sống trong tinh thần vâng phục và can đảm, chan chứa nhiệt huyết cho mùa truyền giáo mới này. Gặp gỡ tha nhân, đối thoại với họ, lắng nghe họ với lòng khiêm tốn, quảng đại và khó nghèo trong tâm hồn… Tôi mời gọi anh chị em sống điều đó, không phải như một gánh nặng nặng nề, nhưng với sự nhẹ nhàng thiêng liêng: thay vì để nỗi lo lắng về hiệu quả chi phối, điều quan trọng hơn là mở rộng tầm nhìn nội tâm, để nhận ra sự hiện diện và hoạt động của Thiên Chúa trong thành phố. Đó là một chiêm niệm phát xuất từ tình yêu.

Tôi muốn dành tặng cho anh em linh mục một câu trong bài đọc hai, trích từ Thư thứ nhất gửi tín hữu Côrintô: “Không ai có thể đặt nền móng nào khác ngoài nền móng đã được đặt sẵn, là Đức Giêsu Kitô” (1 Cr 3,11). Đó chính là sứ vụ của anh em, là trái tim của thừa tác vụ linh mục: giúp cho cộng đoàn luôn biết ngồi bên chân Chúa để lắng nghe Lời Người; giữ cho cộng đoàn khỏi rơi vào tính thế tục, khỏi những thỏa hiệp nguy hại; gìn giữ nền móng và cội rễ thánh thiện của tòa nhà thiêng liêng; bảo vệ Giáo hội khỏi bầy sói dữ, khỏi những kẻ muốn làm cho Giáo hội chệch khỏi con đường Tin Mừng. Như Thánh Phaolô, anh em cũng là những “người thợ xây lành nghề”, là những bậc thầy trong việc xây dựng, vì anh em hiểu rõ rằng bất kỳ ý tưởng nào khác hay giá trị nào khác mà chúng ta muốn dựng nên như nền tảng cho Giáo hội, nếu không phải là Tin Mừng, thì có thể đem lại cho ta thành công trước mắt hoặc sự thỏa mãn tức thời, nhưng chắc chắn sẽ dẫn đến sự sụp đổ, sự sụp đổ của toàn bộ công trình thiêng liêng ấy!

Trong thời gian thi hành sứ vụ Giám mục Rôma, tôi đã có cơ hội hiểu biết và gần gũi hơn với nhiều anh em linh mục thân yêu. Tôi khâm phục đức tin và lòng yêu mến Chúa của anh em, cũng như sự gần gũi với dân Chúa và lòng quảng đại trong việc chăm sóc người nghèo. Anh em hiểu rõ từng khu phố của thành phố này hơn bất cứ ai khác, và giữ trong tim mình những khuôn mặt, nụ cười và giọt nước mắt của bao người. Anh em đã gác lại những khác biệt về lập trường, cũng như ánh đèn danh tiếng cá nhân, để nhường chỗ cho điều mà Thiên Chúa đòi hỏi nơi anh em. Tính hiện thực của những người vẫn đứng vững trên mặt đất, hiểu rõ “đường đời thế gian”, không ngăn cản anh em bay cao cùng với Chúa và nuôi những giấc mơ lớn lao. Xin Thiên Chúa chúc lành cho anh em. Ước gì niềm vui được sống thân mật với Người trở thành phần thưởng đích thực cho mọi việc thiện hảo mà anh em âm thầm thực hiện mỗi ngày.

Và sau cùng, tôi muốn gửi một câu Lời Chúa đến anh chị em, những thành viên của các ban mục vụ đang hiện diện nơi đây để lãnh nhận sứ mạng đặc biệt từ tay vị Giám mục. Tôi không thể chọn câu nào khác ngoài một câu trong Tin Mừng Gioan (Ga 2,13–22), nơi Đức Giêsu hành động một cách mạnh mẽ và đầy tính ngôn sứ. Để lay động sự chai cứng của lòng người và dẫn họ đến một sự hoán cải tận căn, Thiên Chúa đôi khi chọn hành động cách dứt khoát, nhằm tạo nên một bước ngoặt trong tình thế. Với hành động ấy, Đức Giêsu muốn khơi mở một nhịp sống mới, một hướng đi mới. Nhiều vị thánh cũng đã chia sẻ cùng một phong cách ấy: một số hành vi của các ngài, nếu nhìn theo lý trí con người, dường như khó hiểu, nhưng thực ra là hoa trái của những linh hứng do Thánh Thần gợi lên, với mục đích đánh thức những người đương thời và giúp họ nhận ra lời Thiên Chúa phán qua miệng ngôn sứ Isaia: “Tư tưởng của Ta không phải là tư tưởng của các ngươi” (Is 55,8).

Để hiểu rõ hơn đoạn Tin Mừng hôm nay, chúng ta cần lưu ý một đặc điểm quan trọng: những người buôn bán lúc bấy giờ đang ở trong khu vực dành cho dân ngoại, nơi duy nhất mà những người không thuộc dân Do Thái có thể lui tới. Chính khu vực này đã bị biến thành một khu chợ. Chính vì thế, Đức Giêsu đã quyết định lật đổ bàn đổi tiền và xua đuổi súc vật ra khỏi nơi ấy. Sự thanh tẩy Đền Thờ này là điều cần thiết, để Israel có thể tái khám phá ơn gọi của mình: trở nên ánh sáng cho muôn dân, một dân nhỏ bé được tuyển chọn để phục vụ công trình cứu độ mà Thiên Chúa muốn ban cho mọi người. Đức Giêsu biết rõ rằng hành động tiên tri mạnh mẽ này sẽ phải trả giá đắt. Và khi người ta hỏi Người: “Ông lấy dấu nào chứng tỏ cho chúng tôi thấy là ông có quyền làm như thế?” (Ga 2,18), Chúa đáp lại: “Các ông cứ phá hủy Đền Thờ này đi, nội trong ba ngày Ta sẽ dựng lại” (Ga 2,19).

Và chính câu Tin Mừng này là điều tôi muốn gửi đến anh chị em trong các ban mục vụ tối nay.

Anh chị em được trao phó sứ mạng giúp cho các cộng đoàn và những nhân viên mục vụ có thể đến được với mọi người dân trong thành, tìm ra những con đường mới để gặp gỡ những người đang xa rời đức tin và Giáo hội. Tuy nhiên, khi thi hành sứ vụ ấy, anh chị em cần mang trong lòng niềm xác tín này: không có một con tim nhân loại nào mà Đức Kitô không muốn, hay không thể, được sinh ra lần nữa. Trong cuộc đời tội lỗi của chúng ta, chúng ta thường xa cách Chúa và làm nguội lạnh Thánh Thần. Chúng ta phá hủy đền thờ của Thiên Chúa, là chính mỗi người chúng ta. Thế nhưng, tình trạng ấy không bao giờ là chung cuộc: chỉ cần ba ngày là đủ để Chúa dựng lại đền thờ của Người trong tâm hồn chúng ta!

Dù con người có bị thương tổn bởi sự dữ đến mức nào đi nữa, không ai bị kết án phải sống mãi trong tình trạng tách biệt khỏi Thiên Chúa ngay trên trần gian này. Một cách mầu nhiệm nhưng rất thật, Chúa vẫn mở ra trong lòng người những khe hở nhỏ bé, niềm khao khát chân lý, điều thiện và cái đẹp, những điều tạo nên không gian cho công cuộc loan báo Tin Mừng. Đôi khi, chúng ta gặp phải sự ngờ vực hoặc thù nghịch. Nhưng đừng để điều đó làm ta chùn bước; trái lại, hãy gìn giữ xác tín này: chỉ cần ba ngày là đủ để Thiên Chúa làm cho Con của Người sống lại trong trái tim con người. Đó cũng là lịch sử của một số người trong chúng ta: những cuộc hoán cải sâu xa, hoa trái của hành động ân sủng bất ngờ và nhiệm mầu! Tôi nhớ đến lời Hiến chế Vui Mừng và Hy Vọng của Công đồng Vaticanô II: “Vì tất cả mọi người đều được mời gọi đến cùng một định mệnh duy nhất là thần linh, nên chúng ta phải tin rằng Thánh Thần ban cho mọi người cơ hội được thông phần, theo cách thế chỉ một mình Thiên Chúa biết, vào mầu nhiệm Vượt Qua” (Gaudium et Spes, số 22).

Xin Chúa cho chúng ta được kinh nghiệm tất cả những điều ấy trong hoạt động loan báo Tin Mừng của mình. Ước chi chúng ta lớn lên trong đức tin vào Mầu nhiệm Vượt Qua, và được kết hợp với lòng nhiệt thành của Đức Kitô dành cho “ngôi nhà của Người.” Chúc anh chị em lên đường trong niềm vui.

WHĐ (09/11/2019)

Đức Phanxicô, Huấn dụ Lễ Cung hiến Thánh đường Latêranô (09/11/2014) - Xây dựng đền thờ thiêng liêng

Anh chị em thân mến,

Hôm nay, phụng vụ cử hành lễ Cung hiến Thánh đường Latêranô, là nhà thờ chính tòa của giáo phận Roma, được truyền thống định nghĩa là “mẹ của mọi nhà thờ trong thành Roma và trên toàn thế giới”. Với từ “mẹ” người ta không quy chiếu về dinh thự thánh của Vương cung Thánh đường cho bằng công trình của Chúa Thánh Thần, là Đấng tự biểu lộ trong đền thánh, bằng cách sinh hoa trái qua thừa tác vụ của Giám mục Roma, trong tất cả các cộng đoàn hiệp nhất với Giáo hội mà người chủ sự. Vì thế, với lễ này chúng ta tuyên xưng, trong sự hiệp nhất đức tin, rằng mối dây hiệp thông mà tất cả các Giáo hội địa phương, rải rác trên trái đất có với Giáo hội Roma và với Giám mục của Roma, là người kế vị Thánh Phêrô.

Việc cử hành sự dâng hiến một thánh đường nhắc nhở cho chúng ta biết một sự thật nòng cốt: Đền thờ vật chất làm bằng gạch là dầu chỉ của Giáo hội sống động trong lịch sử, nghĩa là của “đền thờ thiêng liêng”, mà Chúa Kitô là “viên đá sống động, bị loài người loại bỏ nhưng được lựa chọn và quý giá trước mặt Thiên Chúa”, như Tông đồ Phêrô nói (x. Pr 2,4-8). Trong Phúc âm của phụng vụ hôm nay, khi nói về đền thờ, Chúa Giêsu đã vén mở một sự thật gây đảo lộn: Đó là đền thờ của Thiên Chúa không phải là đền đài làm bằng gạch, nhưng là thân mình Người, được làm bằng các viên đá sống động. Nhờ sức mạnh của Bí tích Thánh tẩy, mỗi kitô hữu là phần “đền thờ của Thiên Chúa”, như thánh Phaolô nhắc nhớ (1 Cr 3,9). Còn hơn thế nữa, họ trở thành Giáo hội của Thiên Chúa. Đền thờ tinh thần, Giáo hội, cộng đoàn của những người đươc thánh hiến bởi máu Chúa Kitô và Thần Khí của Chúa phục sinh, xin từng người trong chúng ta trung thực trong cuộc sống đức tin và chứng tá, mà chúng ta phải bước đi và sống mỗi ngày. Đó là một kitô hữu, không phải bằng điều mình nói, nhưng bởi điều mình làm, bởi cung cách hành xử của mình. Sự trung thực trao ban sự sống cho chúng ta là một ơn đến từ Chúa Thánh Thần mà chúng ta phải xin mỗi ngày. Giáo hội, trong nguồn gốc sự sống và sứ mệnh của nó trong thế giới, không là gì khác hơn là một cộng đoàn được thành lập để tuyên xưng niềm tin nơi Chúa Giêsu Kitô, Con Thiên Chúa và là Đấng Cứu Độ con người, một lòng tin hoạt động bác ái. Cả ngày nay nữa Giáo hội được mời gọi là cộng đoàn đâm rễ sâu nơi Chúa Kitô qua Bí tích Rửa tội, tuyên xưng niềm tin nơi Người với lòng khiêm tốn và can đảm, cũng như làm chứng cho niềm tin ấy trong tình bác ái. Các yếu tố cơ cấu và các tổ chức mục vụ cũng phải được hướng tới các mục tiêu chính yếu này.

Ngày lễ cung hiến Vương cung Thánh đường Latêranô hôm nay mời gọi chúng ta suy niệm về sự hiệp thông của tất cả mọi Giáo hội, nghĩa là của cộng đoàn kitô dấn thân để nhân loại thắng vượt được các biên giới của thù nghịch và thờ ơ, xây dựng các cây cầu hiểu biết và đối thoai để làm cho thế giới trở thành một gia đình các dân tộc hòa giải với nhau, huynh đệ và liên đới. Giáo hội chính là dấu chỉ diễn tả trước nhân loại mới này, khi sống và phổ biến, với chứng tá của mình, Tin mừng sứ điệp hy vọng và hòa giải cho tất cả mọi người. Chúng ta hãy khẩn nài sự bầu cử cả Mẹ Maria rất thánh, để Mẹ giúp chúng ta trở thành “nhà của Thiên Chúa” như Mẹ, là đền thờ sống động của tình yêu Người.

Nguồn: archivioradiovaticana.va

Đức Phanxicô, Huấn dụ Lễ Cung hiến Thánh đường Latêranô (09/11/2008) - Lịch sử và ý nghĩa Thánh đường Latêranô

Anh chị em thân mến,

Hôm nay phụng vụ cử hành lễ Cung hiến vương cung thánh đường Laterano, được mệnh danh là “mẹ và đầu của tất cả các thánh đường ở Rôma và trên toàn thế giới”. Thực vậy, đây là ngôi thánh đường đầu tiên được cất liền sau khi hoàng đế Constantinô ký sắc lệnh cho phép các kitô hữu được tự do hành đạo vào năm 313. Hoàng đế đã nhượng cho giáo hoàng Melchiade khu đất của dòng họ Laterani, và ra lệnh xây nhà thờ, giếng rửa tội và dinh giáo chủ, nơi mà các giáo hoàng cư ngụ cho đến khi di chuyển sang Avignon. Việc cung hiến ngôi thánh đường này do Đức Giáo hoàng Silvestro cử hành vào khoảng năm 324, và mang tước hiệu kính Chúa Cứu thế, và chỉ từ sau thế kỷ VI mới thêm các tước hiệu hai thánh Gioan Tiền hô và Gioan thánh sử, từ đó được gọi là đền thánh Gioan. Vào lúc đầu, lễ kỷ niệm này chỉ liên quan đến thành phố Rôma mà thôi, nhưng từ năm 1565, được mở rộng ra tất cả các giáo hội thuộc nghi điển Roma. Như vậy, khi tôn kính ngôi đền thờ, chúng ta cũng muốn biểu lộ lòng quý mến và kính trọng đối với Giáo hội Rôma, được Thánh Inhaxiô tử đạo coi như là “đứng đầu đức thương yêu” của toàn thể Hội thánh công giáo (Thư gửi Rôma, 1,1).

Lời Chúa đọc trong thánh lễ hôm nay nhắc đến một chân lý căn bản, đó là: Đền thờ bằng gạch đá là biểu tượng của Hội thánh sống động, cộng đoàn Kitô hữu, được các thánh tông đồ Phêrô và Phaolô ám chỉ như là “toà nhà tinh thần”, được Thiên Chúa xây cất bằng những viên đá sống là các Kitô hữu, dựa trên hòn đá tảng là Chúa Giêsu Kitô, được ví như là “viên đá góc” (xc 1Cr 3,9-11.16-17; 1Pr 2,4-8; Ep 2,20-22). Thánh Phaolô viết: “Anh em thân mến, anh em là toà nhà của Thiên Chúa”, và Người thêm rằng “anh em là ngôi đền thánh thiện của Thiên Chúa” (1Cr 3,9c.17). Vẻ đẹp và sự hài hoà của các thánh đường nhắm đến việc ca ngợi Thiên Chúa, cũng mời gọi chúng ta, tuy là những con người hữu hạn và tội lỗi, hãy hoán chuyển để trở nên một “vũ trụ”, một kiến trúc tuyệt diệu, liên kết chặt chẽ với Chúa Giêsu là Đấng Cực thánh. Điều này được thể hiện trong phụng vụ Thánh Thể, khi mà Hội thánh, nghĩa là cộng đoàn những người được rửa tội, họp nhau để lắng nghe Lời Chúa và được dưỡng nuôi bằng Mình và Máu của Chúa Kitô. Quanh hai bàn tiệc này, Hội thánh của những viên đá sống động được kiến thiết trong chân lý và bác ái, và được Thánh Linh nhào nặn để trở nên giống với điều đã nhận lãnh, nghĩa càng ngày càng nên đồng hình đồng dạng với Chúa Giêsu Kitô hơn. Nếu biết sống trong tình đoàn kết huynh đệ chân thành, thì Hội thánh sẽ trở nên hiến lễ tinh thần làm đẹp lòng Thiên Chúa.

Các bạn thân mến, ngày lễ hôm nay cử hành một mầu nhiệm luôn luôn thức thời, đó là Thiên Chúa muốn cất một ngôi đền tinh thần, một cộng đoàn tôn thờ Chúa trong tinh thần và sự thật (xc Ga 4, 23-24). Nhưng lễ này cũng nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của các ngôi nhà thờ vật chất, nơi mà các cộng đoàn tụ họp để ngợi khen Thiên Chúa. Mỗi cộng đoàn có nghĩa vụ gìn giữ chăm nom các nhà thờ, là gia sản quý báu về tôn giáo và lịch sử. Vì thế chúng ta hãy xin Mẹ Maria chuyển cầu để chúng ta được giống như Mẹ, trở nên “nhà Chúa”, ngôi đền sống động của tình thương của Thiên Chúa.

Nguồn: archivioradiovaticana.va